همه چیز در مورد زانوی ضربدری | از نحوه تشخیص تا درمان

زانوی ضربدری (ژنو والگوم) یک ناهنجاری ارتوپدی است که باعث می‌شود زانوها به یکدیگر نزدیک شوند در حالی که مچ پاها از هم فاصله می‌گیرند. این حالت به مرور زمان ممکن است باعث ایجاد فشار غیرطبیعی بر روی زانو و مفاصل ران شود. در ادامه این مقاله از جهان درمان به جزئیات بیشتری از تشخیص و درمان زانوی ضربدری پرداخته شده است:

نحوه تشخیص زانوی ضربدری چگونه است؟

زانوی ضربدری یا ژنو والگوم (Genu Valgum) یکی از ناهنجاری‌های رایج اسکلتی است که در آن زانوها به سمت داخل متمایل می‌شوند و در حالی که زانوها به هم نزدیک هستند، مچ پاها از یکدیگر فاصله می‌گیرند. برای تشخیص صحیح این مشکل، از چندین روش مختلف استفاده می‌شود که شامل معاینه فیزیکی، ابزارهای تشخیصی تخصصی، و بررسی سوابق پزشکی بیمار است. در ادامه به‌طور کامل فرآیند تشخیص زانوی ضربدری شرح داده می‌شود:

1. معاینه فیزیکی دقیق

معاینه فیزیکی یکی از اولین و مهم‌ترین مراحل در تشخیص زانوی ضربدری است. پزشک متخصص ارتوپدی یا فیزیوتراپیست از بیمار می‌خواهد که ایستاده و پای خود را صاف نگه دارد. موارد زیر در این معاینه مورد بررسی قرار می‌گیرد:

• تراز زانوها و پاها

پزشک فاصله بین مچ پاها را زمانی که زانوها به هم نزدیک هستند، اندازه‌گیری می‌کند. فاصله معمول بین مچ پاها در حالت طبیعی باید کمتر از 10 سانتی‌متر باشد. اگر فاصله بیشتر باشد، احتمال وجود زانوی ضربدری مطرح می‌شود.

• زاویه انحراف زانوها

پزشک زاویه بین ران و ساق پا را بررسی می‌کند. در حالت زانوی ضربدری، زانوها به سمت داخل متمایل می‌شوند و پاها از زانو به پایین به سمت بیرون منحرف می‌شوند. این زاویه به دقت بررسی می‌شود تا شدت ناهنجاری مشخص شود.

• بررسی نحوه راه رفتن

پزشک ممکن است از بیمار بخواهد که چند قدم راه برود تا الگوی راه رفتن بررسی شود. در افراد مبتلا به زانوی ضربدری، ممکن است فرد هنگام راه رفتن پاهای خود را به سمت بیرون منحرف کند. این تغییر در نحوه راه رفتن می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر کمک کند.

• بررسی زانوها در حالت خم شدن

پزشک ممکن است از بیمار بخواهد زانوهای خود را خم کند تا ببیند که آیا در حالت خمیدگی زانوها، زاویه بین ران و ساق پا بهبود می‌یابد یا خیر. در برخی موارد، این اطلاعات می‌تواند به تمایز بین زانوی ضربدری طبیعی و ناشی از مشکلات اسکلتی کمک کند.

2. اندازه‌گیری فاصله بین مچ پاها (Intermalleolar Distance)

یکی از روش‌های رایج برای تشخیص زانوی ضربدری اندازه‌گیری فاصله بین مچ پاها است. در این روش بیمار در حالی که زانوهای خود را به هم چسبانده، می‌ایستد و فاصله بین مچ پاها توسط پزشک اندازه‌گیری می‌شود. اگر فاصله بین مچ پاها بیش از 10 سانتی‌متر باشد، ممکن است نشان‌دهنده زانوی ضربدری باشد. این روش به خصوص در کودکان برای ارزیابی شدت انحراف زانوها استفاده می‌شود.

3. تصویربرداری پزشکی

تصویربرداری از ساختار استخوان‌ها و مفاصل یکی دیگر از مراحل مهم تشخیص زانوی ضربدری است. این روش‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا دقیقاً وضعیت استخوان‌ها، مفاصل و غضروف‌ها را بررسی کند:

• رادیوگرافی (اشعه X): رادیوگرافی یکی از اصلی‌ترین روش‌های تشخیصی برای بررسی زانوی ضربدری است. این روش به پزشک کمک می‌کند تا ساختار استخوان‌های زانو، ران و ساق پا را مشاهده کرده و به دنبال هرگونه ناهنجاری اسکلتی بگردد. در رادیوگرافی، پزشک می‌تواند زاویه بین ران و ساق پا را به‌صورت دقیق‌تری اندازه‌گیری کند.
• MRI (تصویربرداری با تشدید مغناطیسی): MRI برای بررسی دقیق‌تر ساختارهای نرم مانند غضروف، تاندون‌ها و رباط‌های اطراف زانو استفاده می‌شود. اگر پزشک مشکوک به آسیب‌های مرتبط با بافت‌های نرم مانند پارگی یا آسیب به غضروف‌ها باشد، از MRI استفاده می‌کند.
• سی‌تی اسکن (CT Scan): این روش دقیق‌تر از رادیوگرافی است و برای ارزیابی سه‌بعدی ساختار استخوان‌ها و مفاصل استفاده می‌شود. سی‌تی اسکن به پزشک این امکان را می‌دهد که ناهنجاری‌های پیچیده‌تر و شدت تغییرات زاویه‌ای در زانوها را بررسی کند.

4. آزمایشات عملکردی

آزمایشات عملکردی شامل بررسی حرکت و عملکرد زانوها و پاها در حین انجام فعالیت‌های مختلف است. این تست‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا تأثیر زانوی ضربدری بر روی عملکرد فرد در فعالیت‌های روزمره را ارزیابی کند. برخی از این تست‌ها شامل موارد زیر است:

• تست تراز پاها: در این تست، از بیمار خواسته می‌شود تا روی یک پا ایستاده و تعادل خود را حفظ کند. این تست به پزشک کمک می‌کند تا وضعیت تعادل و فشار وارد بر زانوها را ارزیابی کند.

• تست قدرت عضلات ران و ساق پا: پزشک ممکن است از بیمار بخواهد تا چندین حرکت ورزشی انجام دهد (مانند اسکات) تا قدرت عضلات اطراف زانو بررسی شود. ضعف عضلات ران و ساق پا می‌تواند عامل تشدید زانوی ضربدری باشد.

5. بررسی سوابق پزشکی و خانوادگی

در برخی موارد، زانوی ضربدری می‌تواند ناشی از شرایط ژنتیکی یا بیماری‌های اسکلتی دیگر باشد. پزشک سوابق پزشکی بیمار و همچنین سوابق خانوادگی او را بررسی می‌کند تا به دنبال دلایلی مانند:

• تاریخچه خانوادگی ناهنجاری‌های اسکلتی: برخی از ناهنجاری‌های اسکلتی مانند زانوی ضربدری می‌تواند به‌صورت ارثی در خانواده‌ها دیده شود.
• بیماری‌های مرتبط با رشد استخوان: برخی بیماری‌های متابولیکی مانند راشیتیسم (ناشی از کمبود ویتامین D) یا بیماری‌های مرتبط با کلسیم می‌تواند باعث ایجاد زانوی ضربدری شود.

6. آزمایش‌های خونی و آزمایشگاه

در برخی موارد که زانوی ضربدری ناشی از بیماری‌های متابولیک یا نقص تغذیه‌ای است، آزمایش‌های خونی می‌تواند به تشخیص کمک کند. این آزمایش‌ها معمولاً شامل:

• اندازه‌گیری سطح ویتامین D و کلسیم: کمبود ویتامین D یا کلسیم می‌تواند منجر به ضعف استخوان‌ها و بروز زانوی ضربدری شود.
• آزمایش‌های هورمونی: در برخی از موارد، تغییرات هورمونی می‌تواند باعث تأثیرات منفی بر روی رشد استخوان‌ها شود که منجر به مشکلات اسکلتی مانند زانوی ضربدری می‌شود.

تشخیص زانوی ضربدری یک فرآیند چند مرحله‌ای است که شامل معاینه دقیق فیزیکی، اندازه‌گیری دقیق زاویه‌های انحراف زانو و پاها، استفاده از روش‌های تصویربرداری و بررسی سوابق پزشکی بیمار است. بسته به شدت مشکل، پزشک ممکن است روش‌های تشخیصی مختلفی را برای ارزیابی وضعیت زانوها و تصمیم‌گیری درباره نوع درمان انتخاب کند. تشخیص صحیح و به موقع می‌تواند از مشکلات آتی مانند درد و ناراحتی و آسیب به مفاصل جلوگیری کند.

چه عوامی موجب ایجاد عارضه ی زانوی ضربدری می گردند؟

زانوی ضربدری یا ژنو والگوم (Genu Valgum) یک ناهنجاری ساختاری در زانوها است که باعث می‌شود زانوها به هم نزدیک شوند و پاها از مچ به پایین به سمت بیرون منحرف شوند. این وضعیت می‌تواند به دلایل مختلفی در دوران کودکی یا بزرگسالی رخ دهد و عوامل مختلفی از جمله مسائل ژنتیکی، بیماری‌های متابولیک، آسیب‌های فیزیکی و حتی مشکلات مربوط به رشد استخوانی در بروز آن نقش دارند. در ادامه، علل مختلف زانوی ضربدری به تفصیل توضیح داده می‌شود:

1. علل طبیعی و رشد دوران کودکی

در بسیاری از کودکان، زانوی ضربدری به عنوان بخشی طبیعی از روند رشد محسوب می‌شود و معمولاً در سنین 2 تا 5 سالگی مشاهده می‌شود. این وضعیت به طور معمول در طول زمان خودبه‌خود اصلاح می‌شود. برخی از مراحل این فرآیند شامل:

– روند طبیعی رشد

بسیاری از کودکان در سنین اولیه (حدود 2 تا 5 سالگی) دچار زانوی ضربدری می‌شوند. در این مرحله از رشد، به دلیل تغییرات در تراز استخوان‌ها و مفاصل، زانوها به سمت داخل متمایل می‌شوند. این وضعیت معمولاً تا سن 7 سالگی بهبود می‌یابد و زاویه زانوها به شکل طبیعی بازمی‌گردد.

– افزایش سرعت رشد استخوان‌ها

در دوران رشد سریع استخوان‌ها، به‌ویژه در دوران کودکی، عدم هماهنگی در رشد استخوان‌ها و عضلات می‌تواند باعث ناهماهنگی در زانوها شود. این وضعیت اغلب موقتی است و با گذشت زمان و تکمیل رشد استخوان‌ها بهبود می‌یابد.

2. عوامل ژنتیکی و وراثتی

ژنتیک می‌تواند نقش مهمی در بروز زانوی ضربدری داشته باشد. برخی افراد به دلیل وراثت بیشتر مستعد ابتلا به ناهنجاری‌های استخوانی و مفصلی هستند. اگر زانوی ضربدری در خانواده فرد وجود داشته باشد، احتمال ابتلای فرد به این ناهنجاری نیز افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر، عوامل ژنتیکی می‌توانند بر ساختار و تراز استخوان‌ها و مفاصل اثر بگذارند و منجر به بروز ناهنجاری‌هایی مانند زانوی ضربدری شوند.

3. بیماری‌های متابولیک و ناهنجاری‌های استخوانی

برخی از بیماری‌های متابولیک و نقص‌های تغذیه‌ای می‌توانند منجر به ضعف استخوان‌ها و ناهنجاری‌های اسکلتی مانند زانوی ضربدری شوند. این بیماری‌ها شامل:

– راشیتیسم (کمبود ویتامین D)

کمبود ویتامین D یکی از عوامل اصلی ایجاد زانوی ضربدری در کودکان است. ویتامین D نقش مهمی در جذب کلسیم و فسفر و تقویت استخوان‌ها دارد. در صورت کمبود ویتامین D، استخوان‌ها ضعیف شده و به راحتی دچار تغییر شکل می‌شوند. راشیتیسم نوعی بیماری است که به دلیل کمبود ویتامین D به وجود می‌آید و می‌تواند باعث نرمی و ضعیف شدن استخوان‌ها، به‌ویژه در زانوها و پاها شود.

– بیماری پاژه استخوان

این بیماری نوعی اختلال مزمن استخوانی است که باعث رشد غیرطبیعی استخوان‌ها می‌شود. استخوان‌ها در این بیماری به‌صورت ناهنجار بازسازی می‌شوند و ممکن است در نهایت ضعیف و تغییر شکل یافته شوند. پاژه استخوان می‌تواند باعث تغییر در ساختار زانوها و ایجاد زانوی ضربدری شود.

– اختلالات متابولیک (مانند هیپوفسفاتازی)

این نوع اختلالات باعث کاهش مواد معدنی در استخوان‌ها شده و به ضعف و ناهماهنگی در رشد استخوانی منجر می‌شوند. هیپوفسفاتازی نوعی بیماری نادر است که با کمبود فسفات در استخوان‌ها همراه است و می‌تواند باعث تغییرات ساختاری در زانو و ایجاد زانوی ضربدری شود.

4. چاقی و اضافه‌وزن

چاقی و اضافه‌وزن یکی از مهم‌ترین عوامل تشدید زانوی ضربدری است. وزن زیاد فشار بیشتری بر زانوها وارد می‌کند و می‌تواند منجر به تغییر در تراز زانوها و مفاصل شود. در کودکان و بزرگسالان چاق، وزن اضافی می‌تواند بر روی مفاصل زانو فشار آورده و باعث تشدید ناهنجاری‌های موجود یا ایجاد ناهنجاری‌های جدید شود. همچنین، چاقی می‌تواند به بروز مشکلات دیگری مانند آرتروز در مفاصل زانو منجر شود که خود عاملی برای زانوی ضربدری است.

5. آرتروز و آسیب‌های مفصلی

آرتروز (Osteoarthritis) یکی دیگر از عوامل مهم در بروز زانوی ضربدری به‌ویژه در بزرگسالان است. آرتروز باعث ساییدگی و از بین رفتن غضروف مفاصل می‌شود که منجر به تغییر در تراز مفاصل زانو و بروز زانوی ضربدری می‌گردد. این مشکل به مرور زمان و با افزایش سن بدتر می‌شود و باعث تخریب بیشتر مفاصل و افزایش انحراف زانوها می‌شود.

– آرتروز روماتوئید (روماتیسم مفصلی)

این نوع آرتروز باعث التهاب مفاصل زانو می‌شود و در طول زمان می‌تواند منجر به تخریب مفاصل و تغییر شکل زانوها گردد. زانوی ضربدری می‌تواند یکی از عوارض این بیماری باشد.

– آسیب‌های ورزشی یا تروما

آسیب‌های وارده به زانوها مانند پارگی رباط‌ها، شکستگی استخوان‌ها یا آسیب به غضروف‌ها می‌تواند منجر به تغییر در ساختار و تراز زانوها شود. این آسیب‌ها ممکن است باعث زانوی ضربدری شوند، به‌ویژه اگر درمان مناسب و به‌موقع انجام نشود.

6. مشکلات مادرزادی و ناهنجاری‌های ساختاری

برخی افراد با ناهنجاری‌های مادرزادی زاده می‌شوند که می‌تواند منجر به زانوی ضربدری شود. این ناهنجاری‌های مادرزادی می‌توانند شامل مشکلات مرتبط با رشد استخوان‌ها و مفاصل، ضعف عضلات و یا نقص در تراز ساختاری بدن باشند.

– بیماری بلونت (Blount’s Disease)

این بیماری یکی از ناهنجاری‌های مادرزادی است که باعث تغییر شکل استخوان‌های ساق پا و زانوها می‌شود. در این بیماری، رشد غیرطبیعی در صفحه رشد ساق پا رخ می‌دهد و باعث انحراف زانوها به سمت داخل و بروز زانوی ضربدری می‌شود.

– اختلالات عصبی عضلانی

بیماری‌هایی که باعث ضعف عضلات یا مشکلات در عملکرد عصبی-عضلانی می‌شوند، می‌توانند تراز بدن و به‌ویژه زانوها را تحت تأثیر قرار دهند. این شرایط ممکن است باعث بروز زانوی ضربدری شوند، زیرا عضلات ضعیف قادر به حمایت مناسب از مفاصل نیستند.

7. نقص‌های تغذیه‌ای

تغذیه نامناسب، به ویژه کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند کلسیم و فسفر، می‌تواند منجر به ضعف استخوان‌ها و تغییر شکل آن‌ها شود. این کمبودها ممکن است به‌ویژه در کودکان منجر به زانوی ضربدری شوند. همچنین مصرف ناکافی ویتامین D می‌تواند باعث مشکلاتی در جذب کلسیم و تقویت استخوان‌ها شده و منجر به بروز ناهنجاری‌هایی مانند زانوی ضربدری شود.

8. عوامل محیطی و فعالیت‌های جسمی

فعالیت‌های جسمی نامناسب یا وضعیت‌های نادرست بدنی، به‌ویژه در کودکان، می‌تواند به بروز یا تشدید زانوی ضربدری کمک کند. عواملی مانند:

– فعالیت‌های ورزشی سنگین یا نادرست

برخی ورزش‌ها که فشار زیادی به زانوها وارد می‌کنند، ممکن است منجر به تغییرات تراز در زانوها و بروز زانوی ضربدری شوند. این فشارها به‌ویژه در صورت نداشتن تقویت عضلات مناسب می‌تواند باعث مشکلات زانو شود.

– وضعیت نادرست در حین نشستن یا راه رفتن

نشستن یا راه رفتن به روش نادرست می‌تواند باعث تغییر در تراز زانوها و بروز ناهنجاری‌های مفصلی شود. این وضعیت‌ها ممکن است به مرور زمان باعث زانوی ضربدری شوند.

آیا زانوی ضربدری خودبه‌خود بهبود می‌یابد؟

در کودکان، زانوی ضربدری معمولاً بخشی طبیعی از رشد استخوانی است و با گذشت زمان تا سنین 7 تا 10 سالگی خودبه‌خود اصلاح می‌شود. با این حال، در برخی موارد ممکن است مشکل باقی بماند و نیاز به درمان داشته باشد. در بزرگسالان، زانوی ضربدری به‌طور خودبه‌خود بهبود نمی‌یابد و معمولاً نیاز به درمان فیزیوتراپی یا جراحی دارد.

بهترین روش های درمان زانوی ضربدری

این روش‌ها به دو دسته اصلی درمان‌های غیرجراحی و درمان‌های جراحی تقسیم می‌شوند. در ادامه به تشریح این روش‌ها می‌پردازیم:

1. درمان‌های غیرجراحی (محافظه‌کارانه)

این روش‌ها برای موارد خفیف تا متوسط زانوی ضربدری و به‌ویژه در کودکان استفاده می‌شوند. در مواردی که زانوی ضربدری به دلیل چاقی، ضعف عضلات یا عوامل محیطی ایجاد شده باشد، درمان‌های غیرجراحی اغلب می‌توانند موثر باشند.

الف) تمرینات فیزیوتراپی

فیزیوتراپی یکی از مؤثرترین روش‌های درمان زانوی ضربدری است. هدف فیزیوتراپی تقویت عضلات اطراف زانو و ران و بهبود تراز بدن است. برخی از تمرینات مفید شامل موارد زیر است:

• تمرینات تقویت عضلات ران: تمریناتی مانند اسکات (Squat) و لانج (Lunge) می‌تواند به تقویت عضلات چهارسر ران و همسترینگ کمک کند، که نقش مهمی در تثبیت زانوها دارند.
• تمرینات تقویت عضلات لگن: ضعف در عضلات لگن می‌تواند فشار بیشتری به زانوها وارد کند. تمریناتی مانند پل لگنی و حرکات استاتیک می‌تواند در تثبیت زانوها و بهبود زانوی ضربدری موثر باشد.
• حرکات اصلاحی: حرکات اصلاحی، به‌ویژه تمریناتی که به بهبود تراز و وضعیت بدن کمک می‌کنند، می‌توانند به تدریج زانوی ضربدری را اصلاح کنند.

ب) بریس‌ها و ارتزها (Orthotics)

در مواردی که زانوی ضربدری خفیف است، به‌ویژه در کودکان در حال رشد، استفاده از بریس‌های اصلاحی یا ارتزهای سفارشی می‌تواند به اصلاح تراز زانوها کمک کند. این ابزارها به صورت روزانه یا شبانه بسته به توصیه پزشک استفاده می‌شوند و به تراز صحیح زانوها کمک می‌کنند.

• بریس‌های زانویی: بریس‌های زانو ممکن است به تقویت و تثبیت زانوها در حین فعالیت‌های روزمره کمک کنند. استفاده منظم از این بریس‌ها می‌تواند به کاهش انحراف زانوها کمک کند.

ج) کاهش وزن

چاقی یکی از عوامل تشدید کننده زانوی ضربدری است. کاهش وزن می‌تواند فشار وارده بر زانوها را کاهش داده و به بهبود این ناهنجاری کمک کند. برنامه‌های کاهش وزن شامل رژیم غذایی سالم و فعالیت‌های ورزشی منظم می‌تواند برای افراد مبتلا به زانوی ضربدری بسیار موثر باشد.

د) ماساژ درمانی و تکنیک‌های دستی

ماساژ درمانی و استفاده از تکنیک‌های دستی توسط فیزیوتراپیست‌ها می‌تواند به رفع تنش‌های عضلانی و بهبود انعطاف‌پذیری مفاصل کمک کند. این روش‌ها ممکن است به‌ویژه برای افرادی که دچار درد زانو ناشی از زانوی ضربدری هستند مفید باشند.

2. درمان‌های جراحی

در صورتی که درمان‌های غیرجراحی مؤثر نباشند و زانوی ضربدری شدید باشد یا مشکلاتی مانند درد مزمن و عدم توانایی در انجام فعالیت‌های روزمره ایجاد کند، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. روش‌های جراحی شامل موارد زیر است:

الف) استئوتومی (Osteotomy)

استئوتومی یکی از رایج‌ترین روش‌های جراحی برای اصلاح زانوی ضربدری است. در این روش، استخوان ساق پا یا ران (بسته به محل انحراف) توسط جراح شکسته و به تراز صحیح بازگردانده می‌شود. سپس استخوان در موقعیت جدید فیکس می‌شود تا به تدریج جوش بخورد.

• استئوتومی ران: در مواردی که انحراف زانوها به دلیل مشکلات در استخوان ران است، جراحی استئوتومی ران انجام می‌شود.
• استئوتومی ساق پا: در مواردی که انحراف در استخوان ساق پا باشد، استئوتومی ساق پا صورت می‌گیرد.

این روش جراحی معمولاً برای افرادی که هنوز در حال رشد هستند یا انحراف زانوهایشان شدید است، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ب) همی‌اپی‌فیزیودز (Hemiepiphysiodesis)

این روش جراحی برای کودکان و نوجوانانی که هنوز در حال رشد هستند، استفاده می‌شود. در این روش، صفحه رشد استخوان در سمت بیرونی زانو بسته می‌شود تا رشد آن در این سمت متوقف شود و سمت داخلی زانو که رشد آن ادامه دارد، به تراز کردن زانوها کمک کند.

ج) تعویض مفصل زانو (Total Knee Replacement)

در موارد بسیار شدید و پیشرفته، به‌ویژه در بزرگسالانی که دچار زانوی ضربدری همراه با آرتروز پیشرفته هستند، تعویض کامل مفصل زانو انجام می‌شود. در این روش، مفصل آسیب‌دیده با یک مفصل مصنوعی جایگزین می‌شود تا هم درد تسکین یابد و هم عملکرد زانو بهبود یابد.

د) باندینگ رباط‌ها و تاندون‌ها

این روش جراحی شامل باندینگ (بستن) رباط‌ها و تاندون‌های اطراف زانو است تا به تثبیت مفصل زانو کمک کرده و انحراف زانو را کاهش دهد. این روش معمولاً برای افرادی که مشکلات خفیف تا متوسط دارند، استفاده می‌شود.

3. روش‌های مکمل و سبک زندگی

علاوه بر درمان‌های غیرجراحی و جراحی، برخی روش‌های مکمل و تغییرات در سبک زندگی می‌تواند به بهبود زانوی ضربدری کمک کند:

الف) ورزش‌های آبی

ورزش‌های آبی مانند شنا یا تمرینات در آب به دلیل کاهش فشار بر روی مفاصل، می‌توانند به افراد مبتلا به زانوی ضربدری کمک کنند تا بدون درد یا آسیب بیشتر، به تقویت عضلات و بهبود تراز بدن بپردازند.

ب) اصلاح وضعیت بدن

حفظ وضعیت صحیح بدن در حین نشستن، ایستادن و راه رفتن می‌تواند به بهبود تراز زانوها کمک کند. برای مثال، ایستادن و راه رفتن با زانوهای کمی خم شده و جلوگیری از قفل کردن زانوها می‌تواند به کاهش فشار بر مفاصل زانو کمک کند.

ج) استفاده از کفش‌های مناسب

کفش‌های با کفی مناسب و پشتیبانی‌کننده می‌توانند فشار بر روی زانوها را کاهش دهند و به بهبود تراز زانوها کمک کنند. به‌ویژه برای افرادی که دچار مشکلات تراز پا یا زانو هستند، کفش‌های سفارشی می‌توانند مفید باشند. همچنین استفاده از تجهیزات ارتوپدی زانو نظیر زانوبند طبی نیز می تواند جهت حمایت از زانوها موثر واقع شود.

د) مصرف مکمل‌های غذایی

در برخی موارد، پزشک ممکن است مصرف مکمل‌های حاوی کلسیم، ویتامین D و گلوکزامین را برای تقویت استخوان‌ها و غضروف‌ها توصیه کند. این مکمل‌ها می‌توانند به بهبود سلامت مفاصل کمک کرده و احتمال تشدید زانوی ضربدری را کاهش دهند.

سخن پایانی

زانوی ضربدری در کودکان معمولاً بخشی طبیعی از رشد است و خودبه‌خود اصلاح می‌شود، اما در برخی موارد نیاز به درمان دارد. در بزرگسالان، این مشکل می‌تواند ناشی از آسیب‌دیدگی، چاقی یا بیماری‌های استخوانی باشد. درمان‌های مختلف شامل فیزیوتراپی، استفاده از وسایل ارتوپدی و در موارد شدید، جراحی اصلاحی است. مشاوره با پزشک برای ارزیابی دقیق وضعیت و انتخاب بهترین روش درمانی ضروری است.