عمل هیسترکتومی و مراقبت های بعد از آن

عمل هیسترکتومی 

هیسترکتومی ( Hysterectomy ) یکی از عمل ‌های حوزه زنان است که به برداشتن رحم یا بخشی از آن می‌ پردازد. پس از انجام هیسترکتومی، مراقبت‌ های مناسب و کامل بسیار حائز اهمیت است تا بهبودی سریع ‌تر بیمار حاصل شود و عوارض جانبی کمتری به وجود آید.

nhs در این باره می گوید:

A hysterectomy is a surgical procedure to remove the womb (uterus). You’ll no longer be able to get pregnant after the operation. If you have not already gone through the menopause, you’ll no longer have periods, regardless of your age. It’s more common for women aged 40 to 50.

 انواع هیسترکتومی

انواع مختلف هیسترکتومی عبارتند از:

1. هیسترکتومی کامل (Total Hysterectomy) : در این نوع هیسترکتومی که رایج ترین نوع آن است، هم رحم و هم دهانه رحم برداشته می ‌شود.
2. هیسترکتومی ساب توتال (Subtotal or Supracervical Hysterectomy) :  در این نوع هیسترکتومی، رحم برداشته می ‌شود، اما دهانه رحم حفظ می ‌شود.
3. هیسترکتومی کامل به همراه سالپنگو اوفورکتومی دوطرفه: در این نوع، رحم، دهانه رحم، تخمدان ‌ها و لوله ‌های فالوپ برداشته می‌ شوند.
4. هیسترکتومی رادیکال: در این روش رحم، قسمتی از واژن، لوله های فالوپ، تخمدان ها، بافت چربی و غدد لنفاوی این ناحیه برداشته می شوند.

 چرا هیسترکتومی انجام می‌شود؟

هیسترکتومی برای برداشتن رحم انجام می شود. دلایل انجام هیسترکتومی می ‌تواند شامل موارد زیر باشد:

1. بیماری ‌های رحمی: هیسترکتومی ممکن است در مواردی که بیماری ‌های رحمی جدی وجود دارد، انجام شود. برخی از این بیماری ‌ها عبارتند از سرطان رحم، پلیپ‌ های رحمی، فیبروم‌ های رحمی، آدنومیوز، عفونت ‌های مزمن رحم و آندومتریوز.
2. خونریزی رحمی: در برخی موارد، هیسترکتومی به عنوان راهی برای کنترل خونریزی رحمی که باعث کاهش کیفیت زندگی و نیز فقر خون (آنمی) شده است، انجام می ‌شود.
3. عارضه‌ های رحمی: در صورت وجود عارضه ‌های رحمی (مانند ترشحات غیرطبیعی و درد) که منجر به مشکلات جدی شده است، هیسترکتومی ممکن است توصیه شود.
4. مشکلات آندومتریوز و آدنومیوز: در صورت عفونت‌ های مزمن رحم، آندومتریوز یا آدنومیوز که با درد و علائم دیگر همراه است، هیسترکتومی به عنوان راهی برای درمان این مشکلات ممکن است انجام شود.

اهداف انجام هیسترکتومی ممکن است شامل کاهش علائم و دردهای مربوط به بیماری، کنترل خونریزی، بهبود کیفیت زندگی و در برخی موارد جلوگیری از سرایت بیماری به اعضای مجاور رحم (مثل تخمدان ‌ها) باشد. تصمیم نهایی برای انجام هیسترکتومی باید توسط پزشک بر اساس تشخیص و شرایط بالینی هر بیمار گرفته شود.

علت بزرگ شدن شکم بعد از عمل هیسترکتومی

علت بزرگ شدن شکم بعد از عمل هیسترکتومی ممکن است به دلیل تورم و یا تجمع مایع در ناحیه عمل جراحی باشد. نفخ نیز یکی دیگر از مواردی است که می تواند دلیل بزرگ شدن شکم بعد از عمل هیسترکتومی باشد. از کار افتادن عضلات عمقی شکم نیز می تواند سبب بزرگ شدن و افتادگی شکم شود. برای رفع این مشکل می توانید ورزش های تقویتی عضلات شکم را انجام دهید.

عمل هیسترکتومی به چه روش‌های قابل انجام است؟

عمل هیسترکتومی می ‌تواند با استفاده از چند روش مختلف انجام شود. روش انتخابی بستگی به عواملی مانند شرایط بالینی بیمار، اندازه رحم، مهارت و تجربه جراح و ترجیحات بیمار دارد. روش ‌های شایع برای انجام هیسترکتومی عبارتند از:

1. هیسترکتومی واژینال (Vaginal Hysterectomy) :  در این روش، رحم از طریق بریدگی که در بالای  واژن ایجاد می کنند،  برداشته می ‌شود و برش خارجی در ناحیه شکم انجام نمی‌ شود.
2. هیسترکتومی لاپاروسکوپی (Laparoscopic Hysterectomy) : در این روش چند برش کوچک روی شکم ایجاد شده و رحم از این ناحیه خارج می شود.
3. هیسترکتومی شکمی : در این روش در قسمت تحتانی شکم برشی ایجاد کرده و رحم را از آن خارج می کنند.

هر یک از این روش ‌ها مزایا و معایب خود را دارند و تصمیم نهایی برای استفاده از یک روش خاص باید توسط پزشک در نظر گرفته شود.

 مراقبت‌های بعد از عمل هیسترکتومی

مراقبت ‌های بعد از عمل هیسترکتومی ممکن است بر اساس روش انجام عمل، شرایط بالینی بیمار و توصیه‌ های پزشک متفاوت باشد. اما در کل، مراقبت‌ های مشترکی وجود دارند که می‌ توان آن ها را در نظر گرفت:

1. رعایت رژیم غذایی: پس از هیسترکتومی، ممکن است پزشک توصیه ‌های خاصی درباره رژیم غذایی به شما بدهد. معمولاً توصیه می ‌شود تا در دوره اولیه پس از عمل از غذاهای سبک و قابل هضم استفاده کنید. مصرف غذاهای با فیبر بالا و میوه ‌ها و سبزیجات تازه نیز توصیه می ‌شود. همچنین، ممکن است محدودیتی در مصرف غذاهای حاوی چربی و قند داشته باشید. بهتر است با پزشک خود درباره رژیم غذایی خاص بعد از هیسترکتومی مشورت کنید.
2. مراقبت از بخیه ‌ها: شما باید دستورات پزشک را در مورد تمیزکاری و تغییر بانداژ بخیه‌ ها رعایت کنید. همچنین، در صورت وجود علائم عفونت مانند قرمزی، تورم، درد غیرطبیعی به پزشک خود اطلاع دهید.
3. فعالیت بدنی: پس از هیسترکتومی، شما نیاز به استراحت دارید اما تحرک ملایم و فعالیت ‌های روزانه سبک مانند پیاده‌ روی به بهبودی و جلوگیری از مشکلاتی مانند تشکیل لخته خون کمک می کند. پزشک شما ممکن است توصیه‌ های خاصی درباره فعالیت بدنی بعد از عمل ارائه دهد.
4. مصرف داروها: پزشک شما ممکن است داروهای ضد درد، ضد التهاب و آنتی بیوتیک تجویز کند. مهم است که دستورات مربوط به مصرف داروها را به دقت دنبال کنید و مصرف منظم آن ها را ادامه دهید. همچنین، در صورتی که داروی خاصی را قبل از عمل مصرف می‌ کردید، به پزشک خود اطلاع دهید و راهنمایی های لازم را دریافت کنید.

بعد از عمل برداشتن رحم چی بخوریم؟

بعد از عمل هیسترکتومی، تغذیه مناسب و متعادل می ‌تواند در بازیابی سریع و بهبودی کمک کند. برخی از نکات مربوط به رژیم غذایی پس از هیسترکتومی عبارتند از:

1. مواد غذایی با فیبر بالا: مصرف مواد غذایی حاوی فیبر مانند سبزیجات تازه، میوه ‌ها، حبوبات (مانند لوبیا، نخود و عدس) و غلات کامل توصیه می ‌شود. فیبر دستگاه گوارش را سالم نگه می‌ دارد و مشکلاتی مانند یبوست را کاهش می ‌دهد.
2. منابع پروتئین: مصرف منابع سالم پروتئین مانند ماهی، گوشت سفید (مانند مرغ و ماهی سفید)، تخم‌ مرغ، سویا و لبنیات کم چرب مثل ماست و پنیر سفید توصیه می ‌شود. پروتئین بازسازی بافت ‌ها را تسریع و به بهبودی پس از عمل کمک می ‌کند.
3. مصرف مواد غذایی کم چرب: انتخاب مواد غذایی کم چرب و کاهش مصرف چربی ‌های اشباع شده می‌ تواند به سلامتی قلب و عروق کمک کند و خطر بروز عوارض مرتبط با چاقی را کاهش دهد.
4. مصرف مواد غذایی دارای آهن: پس از هیسترکتومی ممکن است به دلیل از دست دادن رحم، سطح آهن در بدن کاهش یابد. بنابراین، مصرف مواد غذایی دارای آهن مانند گوشت قرمز، ماهی، تخم‌ مرغ، حبوبات و سبزیجات تیره رنگ توصیه می ‌شود.
5. مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین C :  ویتامین C به بهبود رشد بافت ‌ها و بهبود واکنش سیستم ایمنی کمک می‌ کند. مصرف میوه ‌هایی مانند پرتقال، گریپ ‌فروت و توت‌ فرنگی توصیه می ‌شود.
6. مصرف مایعات کافی: مطمئن شوید که مقدار کافی آب و سایر مایعات را مصرف می ‌کنید. آب می ‌تواند در جلوگیری از تشکیل لخته خون کمک کند.

ورزش بعد از عمل هیسترکتومی

1. مشورت با پزشک: قبل از شروع هرگونه فعالیت ورزشی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و نظر او را درباره زمان مناسب برای شروع و نوع و شدت ورزش مورد نظرتان بپرسید.
2. استراحت و بازیابی: اطمینان حاصل کنید که بدن شما کاملاً از عمل هیسترکتومی بهبود پیدا کرده و در حال بازیابی است. زمان لازم برای بازگشت به فعالیت ورزشی ممکن است بین 4 تا 6 هفته یا بیشتر باشد. رعایت این فاصله زمانی برای جلوگیری از عوارض و تشدید دردها و مشکلات ممکن است با توجه به شرایط شما الزامی باشد.
3. تدریجی شروع کنید: ورزش را با فعالیت ‌های سبک شروع کنید و به تدریج شدت و مدت زمان ورزش را افزایش دهید. مثلاً پیاده ‌روی سبک، یوگا یا تمرینات تقویتی محدود را می ‌توانید در ابتدا انتخاب کنید.

پیاده روی بعد از عمل افتادگی رحم

پیاده روی بعد از عمل افتادگی رحم یک فعالیت مهم است که می تواند به بهبودی شما کمک کند. پیاده روی می تواند به کاهش درد و تورم، بهبود جریان خون و کاهش خطر ابتلا به لخته شدن خون کمک کند.

شکم بند بعد از عمل هیسترکتومی

برای استفاده از شکم بند طبی بعد از عمل هیسترکتومی حتما باید با پزشک خود مشورت کنید. در صورت تأیید پزشک می توانید از شکم بند استفاده کنید. برخی از مزایایی که برای استفاده از شکم بند بعد از این عمل جراحی بیان می شود عبارتند از:

• تسکین درد عضلات شکم
• افزایش گردش خون و کاهش تورم
• تقویت عضلات شکم
• تسریع روند بهبودی
• کمک به انجام راحت تر فعالیت های روزانه

جوراب واریس بعد از عمل هیسترکتومی

جوراب واریس بعد از عمل هیسترکتومی می تواند به کاهش درد، تورم و کبودی در پاها کمک کند. جوراب واریس با فشار ملایم به پاها، جریان خون را بهبود می بخشد و از تجمع خون در پاها جلوگیری می کند.

در بیشتر موارد، پزشکان توصیه می کنند که زنان بعد از عمل هیسترکتومی برای مدت 2 تا 4 هفته از جوراب واریس استفاده کنند.

دوره نقاهت بعد از عمل هیسترکتومی

دوره نقاهت پس از عمل هیسترکتومی ممکن است بستگی به نوع عمل، روش انجام جراحی، وضعیت شما و توصیه ‌های پزشک داشته باشد. دوره نقاهت پس از هیسترکتومی عموماً شامل موارد زیر می ‌شود:

1. بستری در بیمارستان: بستری در بیمارستان ممکن است تا چند روز بعد از جراحی به شما توصیه شود. این مدت زمان بر اساس نوع و مدت زمان عمل و وضعیت شما تعیین می ‌شود و ممکن است تا پنج روز طول بکشد.
2. مراقبت ‌های پساعملی: شما نیاز به مراقبت ‌های پساعملی دارید که ممکن است شامل کنترل درد، تغذیه مناسب و مراقبت از بخیه ها و موارد دیگر باشد.
3. محدودیت ‌های فعالیتی: در ابتدا باید فعالیت ‌های فیزیکی را محدود و از ورزش های سنگین خودداری کنید. پزشک شما توصیه‌ های خاصی در مورد این مسائل ارائه می ‌دهد.
4. پیگیری پزشکی: باید دوره مراقبت و پیگیری با پزشک خود را رعایت کنید.
5. تغذیه سالم: تغذیه مناسب برای بهبود سریعتر ترمیم عضلات و بازگشت به حالت عادی بسیار مهم است.
6. رفتارهای جنسی: باید از توصیه ‌های پزشک در مورد رفتارهای جنسی پس از هیسترکتومی پیروی کنید.

عوارض بعد از عمل هیسترکتومی

عمل هیسترکتومی یک جراحی مهم و پیچیده است و ممکن است با عوارض مختلفی همراه باشد. این عوارض ممکن است در دوره نقاهت پس از عمل یا حتی در مدت طولانی ‌تر پس از آن ظاهر شوند. برخی از عوارض معمول پس از هیسترکتومی عبارتند از:

1. درد و نفخ: درد در منطقه عمل معمول است و ممکن است مدت زمانی کمتر یا بیشتری ادامه داشته باشد. همچنین، بعضی از بیماران ممکن است احساس نفخ یا تورم در شکم داشته باشند.
2. عفونت: عفونت در محل عمل جراحی یک عارضه نادر نیست، اما باید به دقت پیگیری شود. علائم عفونت شامل تب، درد شدید در محل عمل، قرمزی، یا ترشحات غیرعادی می ‌شوند.
3. خونریزی: خونریزی بعد از هیسترکتومی ممکن است در دوره نقاهت اولیه رخ دهد. اگر خونریزی ناشی از عمل جراحی بسیار شدید باشد یا به مدت طولانی ‌تر ادامه داشته باشد، باید به پزشک خود اطلاع دهید.
4. تکرر ادرار: در برخی موارد، پس از هیسترکتومی ممکن است مشکلاتی مانند تکرر ادرار رخ دهد.
5. تغییر در وزن: بعضی از بیماران ممکن است پس از هیسترکتومی تغییراتی در تجربه کنند.
6. عوارض مرتبط با هورمون‌ها: هیسترکتومی ممکن است تاثیراتی بر روی هورمون ‌های شما از جمله وقوع زودتر علائم یائسگی داشته باشد.

لکه بینی بعد از عمل هیسترکتومی

لکه بینی بعد از هیسترکتومی ممکن است رخ دهد و اغلب ناشی از عمل جراحی و تغییرات در دستگاه تناسلی زنانه می باشد و  به عنوان “لکه‌ های پس از عمل” شناخته می‌ شود. عوامل زیر ممکن است به وقوع لکه‌ بینی بعد از هیسترکتومی منجر شوند:

1. علائم یائسگی: هیسترکتومی ممکن است باعث بروز زودتر علائم یائسگی شود و در نتیجه، تغییرات در سطح هورمون‌ ها و لکه‌ بینی را ایجاد کند.
2. عوارض جراحی: عمل هیسترکتومی ممکن است به خونریزی داخلی و التهاب‌ های مرتبط با عمل جراحی و در نتیجه لکه بینی منجر شود.
3. تغییر در هورمون ‌ها: هیسترکتومی می ‌تواند تغییراتی در تولید هورمون ‌ها در بدن ایجاد کند که به لکه‌ بینی منجر می شود.
4. عوامل دیگر: عواملی مثل تنش، استرس یا عوامل محیطی دیگر نیز می ‌توانند به لکه‌ بینی بعد از هیسترکتومی دامن بزنند.

اگر لکه‌ بینی پس از هیسترکتومی را تجربه می ‌کنید یا نگران هرگونه عارضه پس از عمل هیسترکتومی هستید، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا او شرایط را بررسی کند و توصیه ‌های مناسبی ارائه دهد. توجه داشته باشید که لکه‌ بینی شدید ممکن است نشانه ‌ای از مشکلات جدی باشد، بنابراین این موضوع را جدی بگیرید و به پزشک خود اطلاع دهید.

علت پا درد بعد از عمل هیسترکتومی

علت پا درد بعد از عمل هیسترکتومی می تواند عوامل مختلفی باشد، از جمله:

• آسیب به اعصاب: جراحی هیسترکتومی می تواند باعث آسیب به اعصاب در ناحیه لگن شود. این آسیب می تواند باعث درد در پاها شود.
• تجمع مایعات: تجمع مایعات در ناحیه لگن می تواند باعث فشار بر اعصاب و ایجاد درد در پاها شود.
• کمبود کلسیم: کمبود کلسیم می تواند باعث درد در پاها شود.
• عوارض جانبی داروها: برخی از داروهای مصرفی بعد از عمل هیسترکتومی می توانند باعث درد در پاها شوند.

در بیشتر موارد، پا درد بعد از عمل هیسترکتومی در عرض چند هفته تا چند ماه برطرف می شود. با این حال، اگر درد شما شدید یا مداوم است، یا اگر علائم دیگری مانند بی حسی یا سوزن سوزن شدن در پاها دارید، باید با پزشک خود صحبت کنید.

علت درد زیر شکم بعد از عمل هیسترکتومی

درد زیر شکم بعد از عمل هیسترکتومی یک عارضه شایع است. درد می تواند خفیف یا شدید باشد و ممکن است مداوم یا متناوب باشد. درد زیر شکم بعد از عمل هیسترکتومی می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله:

• جراحت: جراحی هیسترکتومی یک عمل جراحی بزرگ است که می تواند باعث آسیب به بافت ها و اعصاب در ناحیه لگن شود. این آسیب می تواند باعث درد شود.
• عفونت: عفونت در ناحیه جراحی می تواند باعث درد و سایر علائم مانند تب، لرز و قرمزی و تورم شود.
• تجمع مایعات: تجمع مایعات در ناحیه جراحی می تواند باعث درد و ناراحتی شود.
• مشکلات گوارشی: مشکلات گوارشی مانند یبوست، اسهال یا نفخ می توانند باعث درد زیر شکم شوند.

 یائسگی به دنبال هیسترکتومی کامل

هیسترکتومی کامل ممکن است منجر به پایان دوران قاعدگی و بروز یائسگی ‌شود. پس از هیسترکتومی کامل با برداشتن تخمدان ها زنان به سرعت وارد دوران یائسگی می‌شوند. این موضوع با عنوان “یائسگی پس از هیسترکتومی” شناخته می شود. اگر به علائم یائسگی پس از هیسترکتومی مبتلا شده ‌اید و این علائم برای شما مزاحمتی ایجاد کرده، با پزشک خود مشورت کنید. پزشک ممکن است درمان ‌ها و راهکارهای متناسبی برای کنترل علائم یائسگی شما پیشنهاد دهد، از جمله مصرف هورمون‌ های جایگزین.

درمان نفخ بعد از عمل هیسترکتومی

بعد از عمل هیسترکتومی، بعضی از خانم ها دچار نفخ می شوند. نفخ می تواند باعث ناراحتی، درد و مشکلات گوارشی شود.

نفخ بعد از عمل هیسترکتومی می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله:

• بیهوشی
• جراحی
• داروهای مصرفی

درمان های خانگی نفخ بعد از عمل هیسترکتومی

برای درمان نفخ بعد از عمل هیسترکتومی، می توانید از درمان های خانگی زیر استفاده کنید:

• نوشیدن مایعات فراوان: آبرسانی کافی می تواند به کاهش نفخ کمک کند. روزانه 8 تا 10 لیوان آب بنوشید.
• مصرف غذاهای کم فیبر: غذاهای کم فیبر می توانند به کاهش تحریک دستگاه گوارش و کاهش نفخ کمک کنند. از غذاهایی مانند برنج، نان سفید، ماکارونی، سیب زمینی و موز استفاده کنید.
• استفاده از داروهای بدون نسخه: داروهای بدون نسخه مانند دیسکامین و سیلیکا می توانند به کاهش نفخ کمک کنند. این داروها را می توانید از داروخانه تهیه کنید.

عمل هیسترکتومی واژینال چیست؟

هیسترکتومی واژینال یک روش جراحی است که در آن رحم از طریق واژن برداشته می ‌شود. این روش هیسترکتومی برای برخی زنان به عنوان روش انتخابی برای حذف رحم به کار می ‌رود، به ویژه زمانی که اندازه رحم و شرایط بدنی فرد با این روش سازگار است. در این روش جراحی، دسترسی به رحم از طریق واژن انجام می ‌شود و نیازی به برش ‌های بزرگ در ناحیه شکمی نیست.

 علت بزرگ شدن شکم بعد از عمل هیسترکتومی چیست؟

بزرگ شدن شکم پس از هیسترکتومی ممکن است به دلیل تورم و یا تجمع مایع در ناحیه عمل جراحی باشد. نفخ نیز یکی دیگر از مواردی است که می تواند دلیل بزرگ شدن شکم بعد از عمل هیسترکتومی باشد. از کار افتادن عضلات عمقی شکم نیز می تواند سبب بزرگ شدن و افتادگی شکم شود. برای رفع این مشکل می توانید ورزش های تقویتی عضلات شکم را انجام دهید.

 بعد از عمل برداشتن رحم چه باید کرد؟

بعد از عمل برداشتن رحم (هیسترکتومی) باید مراقبت‌ های پساعملی متناسب با نوع عمل، وضعیت خود و توصیه‌ های پزشک را رعایت کنید. این مراقبت ‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

1. بستری در بیمارستان: ممکن است برای مدتی در بیمارستان بستری شوید تا  مراقبت ‌های اولیه به درستی انجام شود.
2. کنترل درد: برای کاهش درد‌های مرتبط با عمل، پزشک ممکن است داروهای مسکن تجویز کند.
3. محدودیت ‌های فعالیت: در ابتدا باید فعالیت‌ های فیزیکی را محدود و از ورزش های سنگین خودداری کنید.
4. مراقبت از عارضه‌ ها: باید مراقب هر نشانه ‌ای از عارضه یا عفونت باشید و در صورت نیاز به پزشک خود اطلاع دهید.
5. رژیم غذایی مناسب: تغذیه سالم و خوردن غذاهای با ارزش غذایی برای بهبود سریعتر و ترمیم عضلات و بازگشت به حالت عادی بسیار مهم است.
6. پیگیری پزشکی: باید به توصیه ‌های پزشک خود پایبند باشید و دوره مراقبت و پیگیری را رعایت کنید.
7. تغییر در فعالیت جنسی: پس از هیسترکتومی ممکن است پزشک توصیه ‌هایی در مورد فعالیت جنسی ارائه دهد.

پیاده روی بعد از عمل افتادگی رحم

جمع بندی

عمل هیسترکتومی یک جراحی مهم و پیچیده است که ممکن است به دلیل مشکلات رحم یا نیاز به درمان برخی بیماری‌ ها و عارضه ‌های زنانه انجام شود. این عمل با توجه به مشکل موجود و شرایط فرد در انواع مختلف و به روش های مختلفی قابل انجام است. پس از انجام این جراحی با رعایت دقیق مراقبت‌ های پساعملی و مشورت با پزشک خود، می ‌توانید بهبودی سریعتری را تجربه کرده و به سلامتی عادی خود بازگردید.