مراقبت های بعد از زایمان
مراقبت های پس از زایمان (Postpartum care) نقش مهمی در بهبود سلامتی مادر و رشد نوزاد دارد، همچنین پس از زایمان، بدن مادر به استراحت، تقویت و بازیابی نیاز دارد. یکی از روش های مراقبتی، بستن شکم بند طبی بعد از زایمان است که سبب تقویت عضلات شکمی شده و بازگشت عضله شکم به حالت قبل را تسریع میکند.
به نقل از my.clevelandclinic موارد زیر برخی از مسائل مهم در مراقبت پس از زایمان می باشند:
:Some physical tips to remember include
Resting: Delivering a baby is hard work and you probably weren’t able to sleep much in the hospital. The first few weeks after delivery are an important time for you to rest whenever you can. Try and sleep or rest when your baby sleeps. This rest will help you recover.
Avoiding heavy lifting: You should avoid lifting anything that’s heavier than your baby while you’re recovering. This is especially important if you’ve had a C-section delivery.
Washing your hands: It might seem like a small thing, but make sure you wash your hands often. Wash your hands after you visit the bathroom, change your baby’s diaper and before feeding your baby.
Limiting your stair climbing: During the first week, you should try and cut down on the amount of stair climbing. Try to limit the number of trips you take up and down the stairs each day while you heal.
Keeping your baby’s care simple: Learning your baby’s schedule and needs in the first few weeks is hard enough – don’t add to your to-do list when it comes to your baby’s needs. Your baby doesn’t need a bath every day. Instead, use wet wipes to make sure your baby’s face, hands and diaper area are cleaned daily.
تعدادی از مراقبت های مهم پس از زایمان عبارتند از:
- استراحت و خواب: بعد از زایمان، با توجه به میزان استرس و فعالیتی که بدن تجربه کرده است، مادر نیاز به استراحت و خواب کافی دارد. خواب کافی به بازیابی بیشتر انرژی و تقویت بدن کمک میکند.
- تغذیه سالم: زایمان منجر به تحولات بزرگ در بدن مادر شده و نیاز به تغذیه سالم را افزایش میدهد. مصرف غذاهای پرانرژی، حاوی عناصر غذایی ضروری و غنی از پروتئین به عنوان بخشی از رژیم غذایی روزانه مادر، ضروری است.
- تمرینات ورزشی: تمرینات خفیف و پرهیز از فعالیتهای شدید باعث میشود که عضلات مادر تقویت شده و شکل بگیرند. قبل از انجام هر گونه تمرین، با پزشک معالج خود مشورت کنید.
- جلوگیری از عفونت: در طول مراقبت های پس از زایمان، حفظ بهداشت شخصی مادر بسیار مهم است. شستشوی دست به طور منظم و استفاده از لوازم شخصی تمیز از عفونت جلوگیری میکند. همچنین، از تماس با کسانی که عفونت دارند، خودداری شود.
- مراقبت از بخش تناسلی: پس از زایمان، مادر نیاز به مراقبت و تمیزی منطقه تناسلی دارد. استفاده از آب گرم برای تسکین درد و التیام منطقه تناسلی بسیار مفید است. همچنین استفاده از پد تمیز در هر بارتعویض پوشک توصیه میشود.
- استفاده از جوراب واریس: اصولا پس از جراحی های سنگیت به منظور عدم انسداد رگ ها از جوراب واریس استفاده میشود. در مقاله استفاده از جوراب واریس در بارداری درباره این موضوع کاملا توصیح داده ایم.
- حمایت از مادر: پس از زایمان، تغییرات هورمونی و فشارهای روحی بسیار تاثیرگذارهستند؛ بنابراین مراقبت از روحیه و حمایت از مادر بسیار مهم است. به طور کلی، مراقبت پس از زایمان به وضعیت و نیاز هر مادر بستگی دارد.
علت افتادگی شکم پس از زایمان
عوامل مختلفی موجب افتادگی شکم پس از زایمان میشوند که عبارتند از:
- تغییر در عضلات شکم: بارداری و زایمان به کشیدگی و ضعف عضلات شکم منجر میگردد. این عضلات به نام عضلات عریض شکم (rectus abdominis) بوده و در وسط شکم قرار دارند. زمانی که این عضلات کشیده شده و جدا میشوند (دیاستازیس شکمی رخ میدهد)، افتادگی شکم اتفاق میافتد.
- تغییر در پوست و بافت های تنه: در دوران بارداری پوست گسترش مییابد و بعد از زایمان حالت افتادگی پیدا میکند.
- افزایش وزن: افزایش وزن در دوران بارداری و بعد از آن به تغییر در شکل شکم منجر میشود.
- هورمون‌ها: تغییرات هورمونی در دوران بارداری و پس از آن در تغییرات ساختاری و الاستیسیته پوست تاثیر میگذارند.
- ژنتیک: عوامل ژنتیکی نیز میتوانند نقشی در افتادگی شکم داشته باشند.
باید توجه داشت که افتادگی شکم بعد از زایمان برای همه زنان یکسان نبوده و شدت آن نیز متغیر است. افراد با توجه به میزان تغییرات بدنی خود و تاثیرات زایمان، راهکارهای متنوعی را انتخاب میکنند، ورزشهای تقویتی عضلات شکم و پوست، رژیم غذایی مناسب و روشهای جراحی جهت بهبود شکل شکم در نظر گرفته میشوند.
چگونه افتادگی شکم پس از زایمان را رفع کنیم ؟
- ورزشهای تقویتی عضلات شکم: ورزشهایی مانند پیلاتس و یوگا میتوانند به تقویت عضلات شکم و رفع افتادگی آن کمک کنند. تمرینهای مخصوص عضلات عریض شکم، آن را تقویت کرده و سبب رفع افتادگی میشوند.
- مراقبت از وزن: ثابت نگه داشتن وزن و جلوگیری از افزایش وزن اضافی پس از زایمان به بهبود شکل شکم کمک میکند.
- رژیم غذایی سالم: مصرف غذاهای سالم و غنی از مواد مغذی، مانند میوه‌ها و سبزیجات، به سلامتی و تقویت پوست و عضلات کمک میکند.
- مراقبت از پوست: استفاده از مرطوب کننده ها و روغنهای مخصوص به حالت الاستیسیته پوست کمک میکند. با استفاده از ضد آفتاب از پوست در برابر نور خورشید محافظت کنید و پیری زودرس پوست را کاهش دهید.
- شکم بند پس زایمان: برخی از زنان از شکم بند پس زایمان برای کمک به تنظیم و کشیدگی شکم استفاده میکنند.
- مراجعه به پزشک: در مواردی که افتادگی شکم به شدت چشمگیر باشد و روشهای غیرجراحی نتیجه ندهند، مشورت با یک جراح پلاستیک میتواند گزینه مناسبی باشد. جراح با عمل جراحی افتادگی شکم را رفع میکند.
- نوشیدن آب: نوشیدن آب سبب هیدراته شدن پوست شده و حالت ارتجاعی آن را افزایش میدهد. با نوشیدن آب بیشتر، کارایی بدن بالا رفته و راحت تر چربی سوزی در بدن انجام میشود؛ بنابراین از جمع شدن آب زیر شکم و افتادگی آن جلوگیری میکند.
- ماساژ پس از زایمان: ماساژ به عنوان یکی از روشهای کمکی سبب تقویت و بهبود افتادگی شکم پس از زایمان میشود. ماساژ با تمرینات تقویتی و تغییرات در سبک زندگی، بهبود افتادگی شکم را تسریع میبخشد.
- ورزش: رفع افتادگی شکم پس از زایمان با ورزش نیاز به صبر و تمرین منظم دارد.
- کشش عضلات شکم: تمرینات کشش عضلات شکم به تنظیم عضلات و کاهش افتادگی شکم کمک میکنند. این تمرینات باید به طور منظم انجام شوند.
- به کودک خود شیر دهید: شیردهی به کودک خود علاوه بر تاثیر گذاری در رشد فیزیکی و روانی نوزاد سبب رفع افتادگی شکم نیز میگردد. با شیردهی، مادر بیشتر کالری سوزانده و چربی اضافی را از دست داده در نتیجه وزن از دست میدهد که سبب محکمتر شدن پوست و رفع افتاگی شکم میگردد.
- مصرف مولتی ویتامین: مصرف مولتی ویتامینهای A، C و E سبب هیدراته شدن پوست و تحریک رشد سلولی شده که این روند سبب افزایش تولید کلاژن و الاستین میشود؛ در نتیجه پوست شکم استحکام یافته و سفت میشود. این مواد میتوانند به تقویت سلامتی پوست، مو، عضلات و عملکرد عمومی بدن کمک کنند.
ورزش پس از زایمان
- ورزشهای پیلاتس: پیلاتس تمریناتی مخصوص برای تقویت عضلات مرکزی بدن ارائه میدهد، که شامل عضلات شکم، پشت و کمر میشوند. این ورزشها به تنظیم و تقویت شکم کمک میکنند.
- ورزش های یوگا: یوگا نیز تمریناتی برای تقویت عضلات مرکزی و افزایش انعطاف پذیری آنها ارائه میدهد. تمریناتی مانند “بندیانا” و “نابالیکا” به فرم دهی شکل شکم کمک میکنند.
- پیاده روی و شنا: این ورزشها نیز به تقویت عضلات کل بدن از جمله عضلات شکم کمک میکنند.
- تمرینات تنفسی: تمرینات تنفسی به تقویت عضلات تنفسی و عمقی کردن تنفس و تنظیم عضلات شکم کمک میکنند.
- تمرینات پس از زایمان: برنامه های تمرینی خاصی برای پس از زایمان وجود دارند که به تدریج به تقویت عضلات و بهبود افتادگی شکم کمک خواهند کرد. مشورت با یک مربی ورزشی متخصص در این زمینه مفید است.
استفاده از نمک پس از زایمان
برای استفاده از نمک جهت رفع افتادگی شکم و سفت شدن آن، روش های زیر را انجام دهید:
نیم کیلو نمک را تفت داده و لای یک پارچه تمیز قرار دهید سپس پارچه را روی پوست شکم گذاشته و ماساژ دهید. تا زمانی که این کمپرس گرم است، ماساژ را ادامه دهید. این کار را دو بار در هفته انجام دهید. تکرار این عمل سبب سفت شدن شکم میشود.
بستن شکم بند بعد از زایمان
بعضی از زنان پس از بارداری ممکن است با یک افتادگی در منطقه شکم مواجه شوند. این افتادگی شکم معمولاً به علت تغییرات هورمونی، کاهش قوا و کیفیت عضلات شکمی و کشیدگی پوست شکم در اثر کشیدگی ناشی از بارداری رخ میدهد.
استفاده از شکم بند در افزایش پشتیبانی از شکم کمک کرده و با تنگ کردن و فشردن صحیح شکم بند میتوانید افتادگی شکم را کاهش دهید. شکم بند عضلات شکمی را تقویت کرده و درد را کاهش میدهد و تحرک برای انجام کارهای روزانه را راحت تر میکند.
چرا باید بعد از زایمان شکم بند ببندیم؟
بعد از زایمان، استفاده از شکم بند یا کمربند پس از زایمان ممکن است به عنوان یکی از روشهای کمکی به افراد کمک کند. دلایل استفاده از شکم بند پس از زایمان عبارتند از:
- پشتیبانی از عضلات: شکم بند میتواند عضلات شکم و پشت را پشتیبانی کرده و در ترمیم و کاهش درد و تنش عضلات در دوران پس از زایمان این عضلات کمک کند.
- کاهش سرعت افتادگی: استفاده از شکم بند به سفت شدن پوست کمک کرده و از سرعت افتادگی آن جلوگیری میکند.
شکم بند به اصلاح و شکل دهی شکم کمک میکند و نباید به طور مداوم و به مدت طولانی استفاده شود و تنها در صورت نیاز مورد استفاده قرار گیرد.
زمان استفاده از شکم بند بعد از زایمان
زمان مناسب برای استفاده از شکم بسته به شرایط و نیازهای افراد متغیر میباشد. عوامل موثر در استفاده از شکم بند پس از زایمان عبارتند از:
- مشورت با پزشک: بهترین راهکار برای تعیین زمان مناسب برای استفاده از شکم بند پس از زایمان مشورت با پزشک یا متخصص زنان است. پزشک با توجه به شرایط و وضعیت شما توصیه های خاصی ارائه میدهد.
- نوع زایمان: نوع زایمان نیز ممکن است تأثیری بر روی زمان استفاده از شکم بند داشته باشد. برای مثال، در موارد زایمان با جراحی سزارین، پزشک توصیه میکند که شکم بند بلافاصله بعد از عمل استفاده شود یا از آن بعد از بهبودی زخمها استفاده کنند.
- میزان وضعیت فیزیکی: وضعیت فیزیکی و میزان بهبود عضلات و پوست پس از زایمان نیز تأثیرگذار است. در برخی موارد، افراد ممکن است بخواهند شکم بند را در مراحل اولیه پس از زایمان بپوشند تا به تنش عضلات و پوست کمک کنند.
معمولا چند ساعت بعد از زایمان طبیعی، میتوان از شکم بند استفاده کرد. اگر زایمان به صورت سزارین انجام شد باید منتظر ماند تا بهبودی محل بخیه منتظر ماند که حدود 6 تا 8 هفته طول میکشد سپس میتوان از شکم بند استفاده کرد.
استفاده از شکم بند بعد از زایمان طبیعی
استفاده از شکم بند بعد از زایمان طبیعی میتواند به رفع افتادگی شکم کمک کند. مزایای دیگر استفاده از شکم بند بعد از زایمان طبیعی:
- تقویت عضلات شکم و کمر
- کاهش درد و تنش در منطقه شکم و کمر
- سفت شدن پوست و پشتیبانی از آن
- انجام راحت کارهای روزمره
استفاده از شکم بند بعد از زایمان سزارین
زمان مناسب برای استفاده از شکم بند پس از سزارین معمولاً از سه روز تا دو هفته پس از عمل متغیر است و به ترمیم محل بخیه نیز بستگی دارد.
استفاده از شکم بند بعد از سزارین میتواند به عنوان راهی برای کاهش درد، حمایت و تقویت از عضلات، راحتی در حرکت و فعالیتهای روزمره و رفع افتادگی پوست باشد.
چرا بستن شکم بند برای بهبودی پس از زایمان موثر است؟
بستن شکم بند یک روش معمول برای بهبودی پس از زایمان است که تأثیر مثبتی بر روند بهبودی و بازگشت به شکل قبلی بدن پس از زایمان دارد. این عملکرد شکم بند به دو شکل اتفاق میافتد: اول، با فشار و فشرده کردن منطقه شکم و پشت میتواند حمایت کند و به عضلات شکمی تقویت کمک کند. دوم، با کاهش تورم و تحرک در منطقه شکم، راحتی و مراقبت در روزهای اولین پس از زایمان را بهبود میبخشد.
بستن شکم بند در افزایش التیام رگها و مساعدت در بهبودی ماهیچه ها و بافتهای ناحیه شکمی نیز میتواند موثر باشد.
مزایای استفاده از شکم بند بعد از زایمان
استفاده از شکم‌بند بعد از زایمان میتواند مزایای مختلفی داشته باشد که عبارتند از:
- به پشتیبانی و حمایت از عضلات و تقویت آنها کمک میکند.
- درد را التیام بخشیده و تورم را کاهش میدهد.
- از پوست در مقابل افتادگی محافظت میکند.
- انجام کارهای روزمره راحتر و بدون درد انجام میشود.
- تنفس عمیق را تقویت میبخشد.
استفاده از شکم بند باید به عنوان یکی از اقدامات کمکی به مراقبت از خود و بهبود شرایط پس از زایمان در نظر گرفته شود و نباید به تنهایی به عنوان راهکار اصلی برای بهبودی پس از زایمان در نظر گرفته شود.
عوارض شکم بند بارداری
استفاده از شکم بند در دوران بارداری ممکن است عوارض و مشکلات خاصی به دنبال داشته باشد. عوارض استفاده از شکم بند در بارداری عبارتند از:
- تأثیر بر فشار خون: شکم بند میتواند فشار را در منطقه شکم افزایش دهد، که ممکن است در برخی از موارد منجر به افزایش فشار خون شود. افزایش فشار خون میتواند مشکلات جدی برای مادر و نوزاد به وجود آورد.
- محدودیت حرکت: استفاده از شکم بند ممکن است حرکت آزاد مادر را محدود کند و موجب ناراحتی شود.
- اختناق نوزاد: استفاده از شکم بند باعث فشار بیش از حد بر نوزاد در رحم میشود که میتواند به اختناق نوزاد و مشکلات جدی در توسعه و رشد آن بیانجامد.
- مشکلات تنفسی: شکم بند ممکن است در تنفس مادر مشکل ایجاد کرده و از تهویه مناسب جلوگیری کند.
- تأثیر بر عملکرد عضلات شکمی: استفاده طولانی مدت از شکم بند میتواند عضلات شکمی را ضعیف کند و به مشکلات پس از بارداری منجر شود.
پس از بارداری چند ساعت در روز از شکم بند استفاده کنیم؟
زمانی که میتوانید از شکم بند استفاده کنید، بستگی به شرایط شخصی شما دارد و بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. در دوران بارداری، استفاده چند ساعت در روز برای حمایت از منطقه شکمی معمولاً توصیه میشود. اما توصیه ها ممکن است بسته به وضعیت شما و توصیه پزشک تغییر کند.
بعضی از افراد ممکن است در موارد خاصی نیاز داشته باشند که بیشتر از چند ساعت در روز از شکم بند استفاده کنند، اما این به توصیه و نظر پزشکی دقیق نیاز دارد. همچنین استفاده از شکم بند نباید به مدت طولانی و به صورت مداوم باشد و تا زمانی که به آن نیاز دارید، انجام شود.
نکات ایمنی در مورد بستن شکم بند بعد از زایمان
با رعایت نکات ایمنی مناسب، میتوانید از بستن شکم بند بعد از زایمان بهترین استفاده را ببرید و از مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.
- مشورت با پزشک: قبل از استفاده از شکم بند، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. پزشک میتواند شما را در مورد مناسب بودن استفاده از شکم بند برای وضعیت شما راهنمایی کند.
- انتخاب شکم بند مناسب: از یک شکم بند با کیفیت و مناسب برای اندازه وشکل شکم خود استفاده کنید.
- نحوه قرار دادن: شکم بند را با دقت و به درستی قرار دهید. معمولاً باید آن را پایینتر از محل زایمان شما و روی کمر باشد.
- استفاده معتدل: از شکم بند به میزان کافی استفاده کنید. استفاده از آن به میزان زیاد ممکن است فشار زیادی به منطقه شکم و اطراف آن وارد کرده و مشکلات دیگری ایجاد کند. اگر به هر دلیلی احساس ناراحتی، درد در هنگام استفاده از شکم بند داشتید، فوراً استفاده از آن را متوقف کنید.
- تمیزی و بهداشت: شکم بند را تمیز نگه داشته و در صورت نیاز بشویید. همچنین، پوست منطقه زیر شکم بند را نیز تمیز و خشک نگه دارید تا از بروزعفونت جلوگیری شود.
- مداومت: اگر پزشک شما توصیه کرده که شکم بند را به صورت مداوم استفاده کنید، دستورات او را رعایت کرده و آن را به مدت تعیین شده استفاده کنید.
همیشه به نکات و دستورات پزشک خود توجه کنید و اگر به مشکلی برخوردید، فوراً با پزشک تماس بگیرید.
نحوه صحیح بستن شکم بند بارداری
بستن شکم بند بارداری به درستی انجام شود تا از تنظیم مناسب و راحتی مادر در دوران بارداری اطمینان حاصل شود. نحوه صحیح بستن شکم بند بارداری عبارتند از:
- انتخاب شکم بند مناسب: ابتدا از یک شکم بند با کیفیت و اندازه مناسب استفاده کنید. اطمینان حاصل کنید که شکم بند اندازه‌ای دارد که بتوانید به راحتی بپوشید و بر روی پوست خود قرار دهید.
- قرار دادن شکم بند: شکم بند را به آرامی و با دقت روی پوست قرار دهید.
- تنظیم مناسب: شکم بند را به آرامی و اندازه شکم خود تنظیم کنید. معمولاً باید آن را طوری انجام دهید که راحت باشد و فشار زیادی به شکم وارد نکند.
- چسباندن قسمتهای چسبنده: برخی از شکم بندها دارای قسمتهای چسبنده هستند که باید آنها را به پوست چسبانید که در قسمت پایین شکم و روی کمر قرار میگیرند. اطمینان حاصل کنید که این قسمتها به درستی چسبانده شده اند تا شکم بند به درستی در محل خود باقی بماند.
- راحتی و انعطاف: برای راحتی خود و افزایش انعطاف پوست، اطمینان حاصل کنید که شکم بند یش از حد فشار به شکم وارد نکند و یا شل بسته نشود.
- مراقبت از پوست: به مراقبت از پوست منطقه زیر شکم بند اهمیت دهید تا از تحریک و عفونت جلوگیری شود.
نتیجه گیری
مراقبتهای بعد از زایمان بسیار مهم هستند تا مادر بتواند به بهترین حالت به بهبود خود و مراقبت از نوزادش بپردازد. بعد از زایمان مادر برای انجام کارهای روزمره خود و افزایش نیروی از دست داده زایمان به استراحت، تغذیه مناسب نیاز داشته و برای تقویت عضلات و ماهیچه ها باید ورزش کند. بستن شکم بند بعد از زایمان یکی از راههای مراقبتی و رفع افتادگی شکم میباشد.
