شیر خشک یا شیر مادر کدام بهتر است؟

شیر مادر بهتر است یا شیر خشک؟

شیر مادر بهتر است یا شیر خشک سوالی است که ذهن بسیاری از مادران را درگیر کرده و اگر شما تازه مادر شده‌اید و می‌خواهید اطلاعاتی درباره شیرمادر و شیرخشک بدانید باید میزان آگاهی و اطلاعات خود را در این زمینه بیشتر کنید. اگر شیر کافی برای دادن به نوزاد خود را ندارید و درباره‌ شیر خشک می‌خواهید اطلاعاتی کسب کنید با ما در این مقاله همراه باشید تا نکات مهمی درباره شیرمادر و شیر خشک برایتان توضیح دهیم.

mountsinai در این باره می گوید:

Health experts agree that breastfeeding is the healthiest option for both mom and baby. They recommend that babies feed only on breast milk for the first 6 months, and then continue to have breast milk as a main part of their diet until they are at least 1 and better 2 years old.

فواید شیر مادر

شیر مادر برای نوزاد یکی از بهترین غذا‌ها است که برای سلامت جسمی و فکری نوزاد بسیار مفید محسوب می‌شود. شیر مادر علاوه بر فوایدی که برای نوزاد دارد، برای مادر نیز مفید است که به برخی از فواید شیر مادر برای نوزاد اشاره می‌کنیم.

شیر مادر باعث می‌شود نوزاد سیستم ایمنی قوی‌تری داشته باشد تا در برابر عفونت و بیماری حفظ شود. پروتئین شیر مادر راحت‌تر نسبت به انواع شیرها جذب بدن نوزاد می‌شود که شیر مادر در سه ماهه آخر بارداری باعث تجمع در مغز می‌شود که سیستم عصبی و شبکیه‌ چشم را شکل می‌دهد.

شیر مادر به دلیل آهن بسیار کمی که دارد برای بدن نوزاد کافی و برای رشد و تکامل نوزاد بسیار مفید است. شیر مادر موجب افزایش هوش نوزاد می‌شود که در برابر بیماری‌ها بدن نوزاد مقاوم شده و از آن حفاظت می‌کند. شیر مادر از بیماری‌های مانند آنفولانزا، آلرژی، سرخجه، ذات الریه، عفونت معده، سندروم مرگ ناگهانی نوزاد، بیماری‌های قلبی و سرطان جلوگیری می‌کند.

شیر مادر فوایدی دارد که سرشار از مواد مغذی و معدنی برای بدن نوزاد است. و منبع همیشه در دسترس بدون نیاز به گرم کردن که در هر شرایط نوزاد در صورت گرسنگی می‌تواند تغذیه شود. جلوگیری از مشکلات روانی و سایر موارد از دیگر فواید شیر مادر است که این مساله در بزرگی کودک مشخص می‌شود.

مزایای شیر دادن برای مادر

معمولاً پس از زایمان، مادر به دلیل اشتهای زیاد دچار اضافه وزن می‌شود اما اگر مادران نوزادان خود را از شیر خودشان تغذیه کنند بعد از مدت ۶ ماه شیردهی دچار کاهش وزن می‌شود. از مزایای دیگر شیر دادن به نوزاد برای مادر جلوگیری از افسردگی مادر پس از زایمان است. که در این مواقع مادر کمتر احساس خستگی و اضطراب می‌کند و ارتباط قوی‌تری با فرزند خود دارد.

از دیگر این فواید می‌توان به جلوگیری از سرطان سینه اشاره کرد. که در زمان شیردهی به مدت ۱۲ ماه از مبتلا شدن به سرطان سینه و رحم جلوگیری می‌شود. این مخصوص مادرانی است که نوزادان خود را بین ۱ تا ۲ سال شیر می‌دهند. شیر مادر باعث کاهش دیابت می‌شود. زیرا حاوی کالری‌های مانند کلسیم، چربی، ویتامین مواد معدنی است و داشتن دیابت دلیلی بر شیر ندادن نوزاد نمی‌شود و شما می‌توانید نوزاد خود را با شیر خود تغذیه کنید.

آغوز شیر اولیه مادر خطر ابتلا به دیابت را در کودک کاهش می دهد. حتی اگر شما غذا زیاد هم بخورید شیردهی و وزن شما را کاهش می‌دهد. از دیگر فواید شیردهی نوزاد برای مادر ترشح اکسی توسین در طول زمان شیر دادن می باشد که از نظر فیزیکی حال مادر را بهتر می‌کند. به دلیل قوی بودن هورمون‌ها بعد از زایمان احتمال بارداری مجدد زیاد است که در این مواقع شیردادن به نوزاد احتمال بارداری مجدد را کاهش می‌دهد.

فواید شیر خشک

همانطور که می‌دانید شیر خشک و شباهت زیادی به شیر مادر دارد که می‌توانید در صورت کم شیر بودن شیر خشک را جایگزین شیر مادر کنید. از فواید شیر خشک می‌توان به مغذی بودن آن اشاره کرد که بدن نوزاد را در برابر عفونت و کم خونی محافظت می‌کند.

راحت‌تر بودن مادر در شیر دادن نوزاد از ویژگی‌های شیر خشک است. زیرا مادر در مورد انتخاب غذا راحت است و دیگر نیاز به ملاحظه ندارد و شما می‌توانید نوزاد خود را با استفاده از شیر خشک در هر زمان ممکن سیر نگه دارید. از دیگر فواید شیرخشک می‌توان جلوگیری به پوکی استخوان در نوزاد و کاهش حملات قلبی اشاره کرد. شیر خشک دارای انواع مختلف است که هر کدام بسته به شرایط سنی نوزاد و از فواید خاصی برخوردار است.

شیر خشک نوزاد بر پایه شیر گاو، شیر خشک نوزاد بر پایه شیر بز، شیر خشک کامفورت (برای جلوگیری از مشکلات گوارشی استفاده می‌شود) شیر خشک ضد حساسیت، شیر خشک سویا، شیر خشک مخصوص نوزاد بالایی ۶ ماه، شیر خشک غنی شده با آهن و بسیاری از انواع شیر خشک های دیگر که هر کدام از فواید خاصی برخوردار است.

تفاوت شیر خشک و شیر مادر به لحاظ ترکیبات

هیچ غذایی برای نوزاد مانند شیر مادر نیست و کامل‌ترین غذا برای نوزاد است در این مطلب سعی داریم تفاوت شیرمادر و شیر خشک را برایتان توضیح دهیم. شیر خشک فاقد آنتی باکتری است و نوزاد را در برابر ابتلاء به بیماری قوی نمی‌کند. ولی شیر مادر اینگونه نیست و سیستم ایمنی نوزاد را تقویت می‌کند.

از تفاوت‌های دیگر این است که شیر خشک برای نوزاد نسبت به شیر مادر دیرتر هضم می‌شود که منجر شده نوزاد بیش‌تر دچار دل درد یبوست و اسهال شود. برخلاف شیر مادر که هر زمان نوزاد را سیر می‌کند درست کردن شیر خشک زمان‌بر است و نوزاد باید کمی دیرتر تغذیه شود. از دیگر تفاوت‌های شیرمادر و شیرخشک می‌توان به فراهم کردن شیر خشک برای نوزاد که بسیار پرهزینه است اشاره کرد.

برخلاف شیر خشک که زمان‌بر است و هزینه دارد، شیر مادر هزینه‌ای ندارد و به طور طبیعی در بدن مادر تولید می‌شود و کودک می‌تواند به راحتی تغذیه کند. شیر مادر این اطمینان را به والدین نوزاد می‌دهد که به طور مناسب و مطلوب رشد کند.

از دیگر تفاوت‌ها می‌توان گفت شیرخشک را می توانند افراد دیگر به نوزاد بدهند که شرایط استراحت و رسیدگی به کارهای روزمره برای مادر کمی راحت تر می‌شود. ولی شیر مادر این‌گونه نیست و نوزاد باید حتماً از مادر تغذیه شود که در برخی مواقع اگر برای مادر نوزاد مشکلی پیش بیاید و در نزدیکی شما مادری نوزاد شیرده داشته باشد و شما خواسته باشید نوزاد خود را به او بسپارید تا شیر دهد.

در این هنگام کودک شما از این کار امتناع کرده زیرا بوی مادر خود را می‌شناسد و  شما نمی‌توانید به نوزاد شیر خشک و یا شیر مادر دیگری را بدهید. در این مواقع شرایط برای مادر کمی سخت می‌شود. شیر مادر هوش کودک را زیاد می‌کند ولی شیرخشک اینگونه نیست و در آینده این موضوع روی نوزاد نیز موثر است. از دیگر تفاوت‌های این دو نوع شیر این است که استفاده از شیر خشک باعث چاقی و دیابت در نوزادان میشود.

نوزادانی که با شیر خشک تغذیه میکنند سالم ترند یا با شیر مادر؟

بطور طبیعی نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند به لحاظ میزان ویتامین هایی که به آنها میرسد و مقدار مواد مغذی نوزادان سالم تری هستند. شیر مادر به دلیل وجود مواد آلی و آنتی بوتیک هایی که دارد از بسیاری از بیماری ها جلوگیری میکند که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.

شیر مادر نوزاد را از بروز موارد زیر حفظ میکند:

• خطر ابتلابه SIDS یا سندروم مرگ ناگهانی نوزاد
• خطر ابتلا به آسم و مشکلات پوستی مرتبط با آلرژی
• برخی بیماری های گوارشی مثل اسهال
• خطر ابتلا به سرطان خون
• خطر ابتلا به عفونت های گوش، روده و تنفسی
• خطر ابتلا به دیابت و چاقی

استفاده از شیرخشک همزمان با شیر مادر

معمولاً بیش‌تر دکترها شیر مادر را توصیه می‌کنند اما اگر به هر دلیلی که مادر شرایط شیردهی نداشته باشد یا شیر مادر کم باشد، باید از شیر خشک استفاده کرد. در این شرایط کودک دچار کم وزنی می‌شود که در کنار شیر مادر حتماً شیر خشک نیز باید استفاده شود. در ماه اول تولد نوزاد باید از شیر مادر تغذیه کند تا هم مادر شیر داشته و هم نوزاد کمی بزرگ‌تر شود.

از عواملی که شیرخشک به همراه شیر مادر استفاده می‌شود، زمانی است که مادر تصمیم دارد به فعالیت اجتماعی خود برگردد. که علاوه بر شیر خود مجبور به استفاده از شیر خشک می‌شود. یا مواقعی که شیر مادر کم است و نوزاد با شیر مادر سیر نمی‌شود در این هنگام همسر شما می‌خواهد در تغذیه نوزاد به شما کمک کند‌. پس استفاده از شیر خشک میتواند مناسب باشد.

در این مواقع باید شیر خشک را آرام آرام به تغذیه نوزاد اضافه کنید که حتما شیر خشک تهیه شده باید زیر نظر پزشک باشد. چرا که ممکن است نوزاد شما در هنگام استفاده از شیر خشک دچار خارش، حالت تهوع، استفراغ، گریه شدید و نفخ شود که این علائم آلرژی نوزاد به شیر خشک را نشان می‌دهد. توصیه می‌شود شیرمادر را جداگانه از شیر خشک بدهید و به آرامی در بازه زمانی مناسب مصرف شیرخشک را در کودک بالا ببرید.

همچنین شما میتوانید اطلاعات کامل تری درباره عوارض مصرف همزمان شیر مادر و شیر خشک و سایر موارد مرتبط را در مقاله  ” تغذیه همزمان نوزاد با شیر مادر و شیر خشک ” مطالعه کنید.

مقایسه وزن گیری نوزاد با تغذیه شیر خشک و شیر مادر

عوامل مختلفی روی وزن گیری نوزاد تاثیر می‌گذارند که به چند مورد از آن اشاره می‌کنیم.

• ژنتیک

ژنتیک یکی از اصلی‌ترین دلیل برای وزن گیری نوزاد است که معمولاً شیرمادر و شیر خشک به طور کلی روی وزن گیری تاثیر ندارد. در برخی مواقع لاغر بودن نوزاد به ژنتیک بر می گردد و نوزاد با اینکه شیر زیاد تغذیه نمی کند سرحال تر است و وزن گیری مناسب دارد و تمام این مسائل به ژنتیک برمی‌گردد.

• بیمار شدن‌نوزاد

در صورت بیمار شدن نوزاد فرقی ندارد نوزاد از شیر مادر تغذیه می کند یا شیر خشک در صورتی که مریض شده باشد دچار کاهش وزن می‌شود.

• دندان

دندان درآوردن نیز از عوامل کاهش وزن نوزاد است که نوزاد در هنگام درآوردن دندان باعث تورم لثه می شود که به درستی نمی تواند سینه مادر را بمکد. به همین دلیل خسته شده و تغذیه نوزاد با مشکل مواجه می شود در این هنگام کودک دچار اسهال می‌شود و همین امر بر روی وزن کودک تاثیر می‌گذارد.

• شیر مادر

سازمان بهداشت جهانی بر حسب نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند و یا شیر خشک این گونه می‌گویند:

“نوزادانی که شیر خشک می‌خورند در سه ماه اول تولد وزن کم‌تری دارند اما نوزادانی که شیر مادر را در بدو تولد تا ۳ ماهگی تغذیه می‌کنند از سرعت رشد بالاتری برخوردار هستند.”

این قضیه بعد از سه ماه برعکس می‌شود، نوزادانی که شیر خشک می‌خورند بعد از ۳ ماهگی به سرعت افزایش رشد دارند. ولی نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، روند رشد آهسته‌تری دارند که معمولا نوزادان به دلیل غذای کمکی، شیر کم‌تری تغذیه می‌کنند و باعث کاهش رشد نوزاد می‌شود.

در نوزادانی که شیر خشک تغذیه می‌کنند این‌گونه نیست و نوزاد طلب شیر بیش‌تری می‌کند و این قضیه بی ربط به پروتئین داخل شیر خشک نیست. جنسیت نوزاد، دختر بودن یا پسر بودن از عواملی است که در وزن گیری یا عدم وزن گیری تاثیر بسیار زیادی دارد. تغذیه مادر قبل از بارداری نیز بسیار تاثیرگذار است و مادران بعد از زایمان پس از مواجه شدن با کمبود اضافه وزن نوزاد باید به طور پی در پی شیردهی داشته باشند تا کمبود وزن نوزاد جبران شود.

سخن پایانی

هر پدر و مادری دوست دارد نوزاد خود را به بهترین شکل ممکن تغذیه کند و از سلامتی و رشد نوزاد خود مطمئن شود که شیر مادر مطمئن ترین تغذیه به شمار می‌رود. در برخی مواقع تغذیه شیر مادر به دلایل مختلفی ممکن نیست. نداشتن شیر کافی یا چند قلو بودن نوزادان باعث سختی کار مادر برای تغذیه نوزاد می‌شود. در این شرایط شیر خشک، کمک شایانی به مادر می‌کند.

شما باید بر اساس شرایط خود و نوزاد از شیر خشک استفاده کنید. مسلما اگر شرایط دادن شیر خود را به کودک ندارید بهتر است از شیر خشک همراه با شیر خودتان استفاده کنید. تا نه شما و نه نوزاد دلبندتان دچار مشکل نشوید. ما در این مقاله سعی کردیم شما را با فواید شیر خشک و شیر مادر آشنا کنیم و امیدواریم این مطالب برایتان مفید بوده و نوزاد عزیزتان را سالم بزرگ کنید.