مامانا از چند ماهگی به نوزاد غذا بدهیم؟

 از چند ماهگی به نوزاد غذا بدهیم؟

معمولاً برای شروع غذای کمکی نوزاد، می توانید پس از شش ماهگی با مشاوره پزشک یا متخصص تغذیه، آن را آغاز کنید. در این مرحله، نوزاد قادر به نگه داشتن غذاها با دست‌ های خود و قورت دادن است. بسیاری از نوزادان در این مرحله هنوز توانایی خوردن غذاها با قاشق را ندارند.

قبل از شروع تغذیه، بهتر است با متخصص تغذیه یا پزشک کودک مشورت کنید. آنها می توانند به شما کمک کرده و مشخص نمایند کودک شما آماده استفاده از غذاهای کمکی می باشد یا خیر. هر کودک به طور فیزیولوژیک متفاوت است؛ بنابراین بدانید که هر کودک در مراحل تغذیه کمکی شاید با نیازها و واکنش های مختلفی روبرو شود.

شروع تغذیه کمکی را بهتر است با مقدار کوچکی از مواد غذایی آغاز کرده و آن را به تدریج افزایش دهید. همچنین، از دادن چندین نوع غذا در بازه زمانی کوتاه اجتناب کنید، تا بتوانید هر نوع حساسیت غذایی را سریع متوجه شوید.

betterhealth در این باره می گویئد:

The World Health Organization recommends that all babies be exclusively breastfed for 6 months, then gradually introduced to appropriate foods after 6 months while continuing to breastfeed for 2 years or beyond.

اولین غذا برای شروع غذا دادن به نوزاد باید چگونه باشد؟

وقتی شروع به غذا دادن به نوزادتان کردید بهتر است اولین خانگی و خوراک‌ های نرم و مایع باشد. فرنی با آرد برنج و حریره بادام اولین غذاها برای شروع تغذیه نوزاد می باشند. در تهیه فرنی بهتر است آرد برنج را خودتان تهیه نمایید تا حساسیت غذایی را به صفر برسانید. نکات مهمی که در انتخاب اولین غذا و همچنین در آماده‌ سازی آن باید در نظر بگیرید، عبارتند از:

• انتخاب مواد: انتخاب مواد غذایی که برای نوزادتان مناسب است، بسیار مهم است. سعی کنید از مواد غذایی ارگانیک و بدون عوارض حساسیتی استفاده کنید.
• آغاز با غذاهای ملایم: در شروع، بهتر است با غذاهای ملایم مثلاً پوره میوه‌ها (مانند پوره موز یا هلو)، سوپ، آرد برنج و حریره بادام غذا دادن را آغاز کنید.
• رنگ، طعم و قوام: در انتخاب غذاها، تنوع را در نظر بگیرید. سعی کنید غذاهایی را انتخاب کنید که رنگ، طعم و قوام‌ متفاوتی داشته باشند. این کار به نوزادتان کمک می ‌کند تنوع غذایی را تجربه کرده و به شکل سالمی در مدت زمان کوتاهی رژیم غذایی خود را گسترش دهد. البته باید توجه داشت که فاصله بین هر رژیم غذایی حداقل یک هفته تا یک ماه است تا معده نوزاد به آن عادت کند.
• تنظیم مقدار: میزان غذا را به آرامی افزایش دهید و با این کار به نوزادتان این امکان را بدهید تا آرام آرام به مقدار بیشتری عادت کند.
• نظم در غذا دادن: همین که شروع به غذا دادن کردید، سعی کنید یک الگو و نظم در غذا دادن برقرار کنید. مثلاً ساعت خاصی را برای غذا دادن انتخاب نمایید.

بهترین غذای کمکی نوزاد برای شروع

با آغاز تغذیه کمکی کودک مهم است که به مواد غذایی مناسب و نیازهای تغذیه‌ ای او توجه کنید. فرنی یکی از بهترین غذاهای کمکی است که برای شروع تغذیه نوزادان مناسب می باشد. برای تهیه فرنی بهتر است از آرد برنج خانگی و کمی شیر پاستوریزه استفاده کنید. برای حذف حساسیت غذایی می توانید از برنج قهوه ای که دارای فیبر بالایی می باشد استفاده کنید.

یکی دیگر از غذاهای کمکی برای شروع تغذیه نوزادان، پوره سبزیجات است. برای تهیه پوره سبزیجات، می توانید انواع مختلفی از سبزیجات را انتخاب کنید. اگر نوزاد شما به سختی هضم می ‌کند، بهتر است با سبزیجات نرم و رنده شده مانند هویج و کدو سبز شروع کنید.

برای تهیه پوره سبزیجات، می توانید آنها را بپزید یا به‌ صورت بخار پز تهیه نمایید. سپس آن را خرد کرده یا در دستگاه خرد کن بریزید تا یک پوره نرم به دست آورید. آب یا شیر مادر را به پوره اضافه کنید تا محلول یکدستی داشته باشید. مهم است که هر دو هفته یک بار نوع جدیدی از سبزیجات را به غذای کمکی اضافه کنید، تا نظم در تغذیه نوزاد برقرار شود.

تغذیه‌ی کودک ۶ تا ۸ ماهه

در دوره 6 تا 8 ماهگی رشد، کودک شروع به تجربه مواد غذایی غیر از شیر مادر می‌ کند. غذاهای جامد و انواع مختلفی از مغذی‌ ها باید تدریجا به غذاهای کودک اضافه شوند. در این مدت برنج، سبزیجات، پروتئین‌های حیوانی و گیاهی اضافه خواهند شد. تغذیه را باید به آرامی آغاز کرده تا کودک با غذاهای مختلف، طعم و بافت‌ آنها آشنا شده و به مرور تنوع را در رژیم غذایی  خود احساس کند. در ادامه به برخی اصول و قواعد تغذیه کودکان ۶ تا ۸ ماهه می‌ پردازیم:

در آغاز، کودک را با لقمه جامد و نرم غذا کمی آشنا کنید. می توانید با دادن تکه های کوچک از مواد خوراکی آغاز کرده و به آرامی حجم مواد را افزایش دهید. انتخاب مواد غذایی با کیفیت و تازه بسیار مهم است. غذاهای پوره شده، مثل هویج، سیب زمینی و گوشت را طوری بپزید که کاملاً نرم شوند و بعد آن ‌ها را با استفاده از قاشق کوچک یا انگشت خودتان به کودک دهید.

ابتدا از ساده ترین غذاها آغاز کرده و به مرور به تنوع غذا با افزودن مواد غذایی مختلف اضافه کنید. توصیه می‌شود غذاها را در کاسه ای با اندازه مناسب آماده کنید.

اختصاص یک زمان مشخص برای وعده‌ های غذایی می ‌تواند به کودک کمک کند تا عادت‌ های خواب و خوردن بهتری داشته باشد. تغذیه‌ هایی با فیبر بالا مانند سیب زمینی، هویج و آرد نخودچی را به مرور به تنوع غذایی کودک اضافه کنید.

تغذیه کودک 9 تا 11 ماهه

در مرحله 9 تا 11 ماهگی از رشد، تغذیه مناسب بسیار مهم است. کودکان نیاز به مواد غذایی متنوعی دارند تا تمامی نیازهای غذایی خود را برآورده کنند. در ادامه، به برخی از نکات مربوط به تغذیه کودکان در این رده سنی می پردازیم:

• مکمل شیر مادری: شیر مادری همچنان باید به صورت اصلی ترین منبع تغذیه کودک در این مرحله باشد. شیر مادر بهترین ترکیب از مواد مغذی را ارائه می دهد و آنتی بادی ها و مواد مغذی مورد نیاز جهت تقویت سیستم ایمنی کودک را فراهم می کند. بهتر است شیر مادر تا حدود ۱ سالگی کودک به عنوان غذای اصلی و اولیه استفاده شود.
• مواد غذایی جامع: در این مرحله نیاز به مواد غذایی متنوعی دارند تا مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت کنند. انواع موادی مانند غلات کامل (مثل برنج قهوه ای و نون قهوه ای)، گوشت و طیور (مانند ماهی، مرغ و گوشت قرمز)، میوه ها و سبزیجات (مثل آلوئه ورا، سیب، هویج ) و محصولات لبنی (مثل پنیر و ماست) می توانند به عنوان مواد غذایی جامع در نظر گرفته شوند.
• تاکید بر استفاده از غذاهایی با قدرت غذایی بالا مانند میوه ها، سبزیجات، گوشت و طیورمی باشد. این غذاها غنی از ویتامین ها، مواد معدنی و پروتئین هستند که به رشد سالم کودک کمک می کنند.
• حفظ تغذیه معتدل: کودکان ۹ تا ۱۱ ماهه می توانند تغذیه معتدلی داشته باشند. به عنوان مثال، از مواد غذایی خانگی درست شده با استفاده از مواد تازه و سالم استفاده کنید.

تغذیه کودکان ۶ تا ۱۲ ماهگی

در بازه سنی 6 تا 12 ماهگی، تغذیه صحیح و مناسب برای کودکان بسیار مهم است. در این مرحله، کودکان نیاز به تنوع غذایی بیشتری دارند تا از گروه های مختلف مواد غذایی بهره ببرند و تمامی نیازهای خود را از طریق مواد مغذی دریافت کنند. در ادامه، به توصیه‌ های تغذیه کودکان ۶ تا ۱۲ ماهه می ‌پردازیم:

• شیر مادر: شیر مادر همچنان به عنوان بهترین و کامل ‌ترین غذا برای کودکان در این مرحله است. شیر مادر شامل تمامی مواد مغذی مورد نیاز کودک است و ویتامین ها و مواد مغذی مهمی را فراهم می ‌کند. بهتر است از شیر مادر به صورت کامل تا یک سالگی استفاده کنند تا نیازهای غذایی کودکان تامین شود.
• معرفی غذاهای جدید: در این مرحله، می‌ توانید کم‌ کم غذاهای جامد را به برنامه غذایی کودکان اضافه کنید. ابتدا می‌توانید با غذاهای نرم و یا پوره‌ها شروع کرده سپس به غذاهای خام یا نیمه جامد روی آورید.
• انواع مواد غذایی: در این مرحله، باید تنوع غذایی را افزایش داد و مواد غذایی مختلف را به رژیم غذایی کودکان اضافه کرد. مثلاً می ‌توانید ماهی، گوشت، مرغ، تخم‌ مرغ، لبنیات، سبزیجات، میوه‌ ها، غلات و نان را به تدریج به رژیم غذایی کودکان اضافه کنید.
• قطعات غذایی بزرگ: در این مرحله می‌ توانید انواع قطعات غذایی بزرگ را که کودکان بتوانند آنها را با دست ‌های خود بگیرند، اضافه کنید. مثلاً تکه‌ های موز، هویج، خیار، آووکادو و غیره.

از کجا بفهمیم نوزاد ما آماده استفاده از غذای کمکی است؟

زمانی نوزاد برای مصرف غذای جامد آماده است، که تعدادی علائم و نشانه های مختلف  را داشته باشد. در ادامه، چند نشانه اصلی که نشان می‌ دهد نوزاد آماده استفاده از غذای کمکی است را بیان می کنیم:

نوزاد باید بتواند به تنهایی نشسته و پشت خود را در طول نشستن به صورت صاف و مستقیم حفظ کند. همچنین در این مرحله نوزاد می تواند جفت بازوهای خود را به سمت بالا برده و با کنترل خودش به پایین بیاورد.

در این زمان نوزاد به شدت علاقه مند به خوردن غذاهای دیگر و تجربه طعم و عطر آن‌ ها را می شود و کارهایی مثل لیسیدن لب ها در صورت رضایت از عطر و طعم غذا از خود بروز می دهد یا با با تکان دادن سر و بستن دهان عدم رضایت خود را از خوردن غذا اعلام می دارد.

اگر نوزاد شما این نشانه‌ها را نشان داده، نمایانگر آمادگی برای مصرف غذای جامد است، می‌ توانید با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کرده تا منابع درست و مناسبی انتخاب کنید و نحوه معرفی آن به رژیم غذایی نوزاد را درست تشخیص دهید.

عوارض شروع زودهنگام غذای کمکی

شروع غذا دادن به نوزاد به معنای معرفی غذاهای متنوع برای نوزادان و کودکان است که به تدریج از شیر مادر فاصله می گیرد. این فرایند معمولاً در حدود شش ماهگی شروع شده و کم کم تا دو سالگی به صورت کامل جایگزین شیر می ‌شود.

شروع زود هنگام غذای کمکی با برخی عوارض می ‌تواند همراه باشد. در زمانی که کودک هنوز سیستم گوارشی آماده ای برای دریافت مواد غذایی جامد ندارد، ممکن است برخی از غذاها را به خوبی هضم نکند. در نتیجه، مشکلاتی مانند عوارض گوارشی و حساسیت‌ های غذایی رخ می دهد.

علائم عوارض شروع زود هنگام غذای کمکی ممکن است شامل مشکلات گوارشی نظیر  اسهال، دیسنتری یا اسهال خونی، تجمع گاز در معده و یا مشکلات گوارشی دیگر باشد. علاوه بر این، حساسیت‌ های غذایی  با افزایش وعده های غذاهای متنوع تشدید می شوند. علائم حساسیت ممکن است شامل تورم در لبها و صورت، سرفه، تنگی نفس، قرمزی یا خارش پوست و حتی واکنش آلرژیک شدید مانند آنافیلاکسی باشد.

بهترین راه برای پیشگیری از عوارض شروع زود هنگام غذای کمکی، تدریجی بودن و مراقبت هنگام افزایش غذاهای جدید است. باید با مقدار کمی از یک نوع غذا شروع کرده و به آرامی و تدریجی، در طول دوران شش ماه از 6 ماهگی تا 12 ماهگی  کودک، غذاها را افزایش داد. همچنین، در هر بار معرفی غذا، باید توجه ویژه ‌ای به واکنش‌ های غذایی و تغییرات در گوارش کودک داشته باشید.

خطرات تاخیر در شروع غذای کمکی پس از ۶ ماهگی

تاخیر در شروع غذای کمکی بعد از ۶ ماهگی می ‌تواند در رشد و نمو نوزادان خطراتی به همراه داشته باشد. یکی از اصلی‌ ترین خطرات این تاخیر، ناکافی بودن مقدار و تنوع مواد مغذی است که نوزاد دریافت می ‌کند. در این دوره زمانی، نیازهای رشدی و تغذیه‌ ای نوزاد رو به افزایش است و وابستگی او به شیر مادر یا فرمول شیری تنها کفایت نمی ‌کند؛ بنابراین وارد کردن مواد غذایی متنوع به رژیم غذایی نوزاد بسیار مهم است.

دیگر خطراتی که با تاخیر در شروع غذای کمکی پس از ۶ ماهگی همراه است، شامل ریسک بالای حساسیت‌ های غذایی و ابتلا به تشخیص ندادن نوع‌ و کیفیت غذاها در مراحل اولیه تغییر رژیم غذایی نوزاد است. به علاوه، این تاخیر ممکن است باعث کاهش میل غذایی و عدم توانایی نوزاد در برطرف کردن نیازهای مغذی  خود شود.

استفاده از سرلاک به عنوان غذای کودک

سرلاک یک نوع غذای کمکی بوده که اصلی‌ ترین مواد تشکیل دهنده آن برنج و آب است. استفاده از سرلاک به عنوان غذای کمکی دارای مزایا و محدودیت‌ هایی است. از جمله مزایای آن می‌توان به سادگی تهیه، استفاده آسان، قابلیت نگهداری طولانی ‌مدت و امکان تقسیم آن به اندازه‌ های مناسب اشاره کرد. همچنین، سرلاک حاوی ویتامین ‌ها، مواد مغذی و آب مورد نیاز برای تغذیه صحیح است.

اما در عین حال، سرلاک نسبت به غذاهای تازه و فرآورده‌های لبنی برخی محدودیت‌ ها را دارد. اینکه طعم و مزه سرلاک کمتر مطلوب است و ممکن است برخی از نوزادان آن را دوست نداشته باشند. همچنین، مقداری از مواد مغذی ممکن است در فرایند پخت و آماده سازی سرلاک از بین برود.

استفاده از سرلاک به عنوان غذای کمکی در مواردی مانند بیماری، کودکان کم وزن و سالمندانی که نیاز به تغذیه آسان‌ تر و قابل هضم‌ تر دارند، می ‌تواند مفید باشد.

چه زمان می‌توان به کودک غذاهای انگشتی داد؟

وقتی کودک کنترل حرکات دست ها و توانایی نگه داشتن اشیاء را پیدا می کند، می توانید به او غذاهای انگشتی بدهید. این اتفاق از 6 تا 9 ماهگی نوزاد امکان پذیر می گردد. برخی از نشانه هایی که نشان می دهد کودک آماده است عبارتند از:

نشستن بدون کمک، توانایی گرفتن اشیا با دست و تمایل به خوردن غذاها با دست خود. در هر صورت، قبل از ارائه غذاهای انگشتی به کودک خود، بهتر است حتماً اطمینان حاصل کنید که غذاهای انگشتی در اندازه و قوام مناسبی باشند تا کودک احساس راحتی داشته و هیچ خطری او را تهدید نکند.

آیا در هنگام شروع غذای کمکی باید به کودک آب داد؟

در هنگام شروع غذای کمکی به کودک، ممکن است به نوشیدن آب نیاز داشته باشد. به طور معمول، بیشتر کودکان از طریق شیر مادر تا شش ماهگی تغذیه می شوند و نیازی به آب ندارند. اما پس از شش ماهگی، هنگامی که غذای کمکی را به تغذیه کودک اضافه می کنید، ممکن است کودک نیاز به آب داشته باشد.

هنگام تغذیه کودک با غذای کمکی، مهم است که کودک در میان وعده های تغذیه ای خود آب کافی مصرف نماید. معمولاً پس از شش ماهگی، میزان مصرف آب در کودکان افزایش می یابد و نیاز به تأمین آب احساس می شود. خوردن مقدار مناسبی آب نه تنها به کودک کمک می کند از خشکی‌ دهان و تشنگی جلوگیری کند، بلکه می تواند در رشد و توسعه صحیح او نقش مهمی ایفا نماید؛ به همین دلیل پس از شش ماهگی، می توانید به کودک کمی آب بدهید. اما مهم است به مقدار مناسب آن توجه کنید. معمولاً حدود یک-دو قاشق غذا خوری آب در بین وعده های غذای کمکی کافی است.

در هنگام شروع غذای کمکی با چند قاشق باید شروع کنیم؟

وقتی شروع غذا دادن به نوزاد می‌کنید، استفاده از یک یا دو قاشق کوچک از غذا برای شروع معمولاً مناسب است. این مقدار کوچک برای نوزادانی که هنوز عادت به خوردن غذاهای جامد ندارند، راحت تر است. به طور مداوم و تدریجی می ‌توانید مقدار غذای کمکی را افزایش دهید و به تدریج از قاشق کوچک به قاشق بزرگتر و در نهایت به استفاده از ظروف غذای جامد مناسب برای نوزادان بروید. همچنین، بهتر است از یک ظرف مخصوص برای خوردن غذا استفاده نمایید تا نوزادتان را در فرآیند غذا خوردن یاری کند.

توجه داشته باشید که شروع غذای کمکی باید طی مراحلی صورت گیرد و به مرور زمان مقدار و انواع غذاهای مختلف را در رژیم کودکتان بیشتر کنید.

غذای کمکی نوزاد را با چی شروع کنیم؟

شروع کردن یک رژیم غذایی کمکی می‌تواند با انتخاب مناسب مواد غذایی آغاز شود. در برنامه غذایی کمکی و همه وعده‌ها، مواد غذایی سالم و غنی را به کار ببرید. برخی از مواد غذایی مفید برای شروع شامل میوه‌ ها و سبزیجات تازه، گوشت نیمه‌ چرب یا گوشت سفید، ماهی، حبوبات، غلات کامل، تخم مرغ، پروتئین‌ های گیاهی مانند نخود، لوبیا سبز و حبوبات نیز می باشند. همچنین لبنیات با محتوای کم چرب می ‌توانند یک بخش از وعده های غذایی بچه ها قرار گیرند.

از روش‌ های پخت سالم مانند بخارپز، پخت در فر و آب پز استفاده کنید. از این روش‌ ها می‌توانید برای حفظ مقدار بیشتر مواد مغذی و ویتامین‌ ها در غذا استفاده نمایید. هرچند شروع کردن یک رژیم غذایی کمکی می ‌تواند در ابتدا چالشی باشد، اما با گام‌ های کوچک و پیوسته می‌ توانید تغییرات مثبتی در تغذیه نوزادتان ایجاد کنید.

گوشت را از چه زمانی می توانیم به تغذیه کودک اضافه کنیم؟

• سن کودک: به طور کلی، گوشت برای تغذیه کودکان بالای ۶ ماه مجاز می باشد. اگر کودک کوچکتر از این سن باشد، توانایی هضم و گوارش مواد غذایی سنگین مانند گوشت را نخواهد داشت.
• تهوع یا حساسیت: اگر کودک به گوشت حساسیت داشته باشد یا قبلاً تجربه تهوع ناشی از مصرف گوشت را داشته باشد، بهتر است قبل از اضافه کردن گوشت به رژیم غذایی او با پزشک مشورت کنید.
• نوع گوشت: مواد غذایی مانند گوشت نیاز به آماده سازی مناسب دارند. گوشت باید کاملاً پخته شده و نرم باشد تا برای کودک قابل خوردن بوده و خطری برای او ایجاد نکند.

نوزادم به حریره بادام حساسیت دارد، چیکار کنم؟

•  قطع استفاده از بادام و محصولات حاوی آن به صورت کامل
•  در صورت ظاهر شدن حساسیت‌های دیگر، مراجعه به پزشک
•  مراقبت دقیق از پوست نوزاد با استفاده از محصولات ملایم و آبرسان

علت یبوست با شروع غذای کمکی

• تهیه غذاهای مناسب با غلظت و مقدار فیبر مناسب
•  اطمینان حاصل کنید که نوزاد به اندازه کافی مایعات دریافت می ‌کند.
•  ارائه غذاهای جامد به طور تدریجی و در حجم کمتر
•  ماساژ ملایم شکم برای تحریک حرکت معده و روده
•  مشاوره با پزشک در مورد راه‌ های حذف یبوست نوزاد

چند وعده در روز میتوانیم به نوزاد غذای کمکی بدهیم؟

کودک از چه سنی میتواند میوه بخورد؟

نکات مهم هنگام تغذیه نوزاد

نتیجه گیری

در غذا دادن به نوزاد باید سن و توانایی نوزادتان را در نظر بگیرید. وقتی که نوزاد علاقه به خوردن غذاها نشان می دهد، می توانیم شروع به دادن غذاهای کمکی کنیم. بهترین سن برای شروع تغذیه کمکی 6 ماهگی می باشد و اولین غذاهای کمکی می توانند فرنی، حریره بادام و سوپ باشند.